Πίνακας αρχηγών

Τα πολλά διαφορετικά πρόσωπα του διαβήτη αποτυπώνονται μέσα από το φακό σε μια προσπάθεια να συνεχιστεί ο παγκόσμιος διάλογος για την ανάγκη βελτίωσης της πρόσβασης σε σημαντικές τεχνολογίες για τη διαχείριση του διαβήτη. Με μια μοναδική συλλογή φωτογραφικών πορτρέτων των Dexcom Warriors -ατόμων που ζουν με διαβήτη Τύπου 1 και Τύπου 2, από κάθε γωνιά του κόσμου- η Dexcom παγκόσμιος ηγέτης στη συνεχή παρακολούθηση γλυκόζης σε πραγματικό χρόνο (rtCGM), αναδεικνύει την καθημερινή μάχη και τα συναισθηματικά σκαμπανεβάσματα των ατόμων που πάσχουν από την αόρατη ασθένεια. Τραβηγμένες από τον παγκοσμίου φήμης φωτογράφο Fernando Sippel και με την καλλιτεχνική επίβλεψη της Dexcom Warrior και μοντέλου Bambi Northwood-Blyth, οι φωτογραφίες προβάλλουν μια ειλικρινή αλλά ελπιδοφόρα εικόνα των πολλών προσώπων και διαθέσεων του διαβήτη και αφηγούνται το πώς είναι να ζει κανείς με μια κρυφή και παρεξηγημένη πάθηση. Στην ενημερωτική εκστρατεία #SeeDiabetes, που βασίζεται κυρίως στο δυνατό φωτογραφικό υλικό, συμμετείχαν Dexcom Warriors μεταξύ των οποίων διάσημα άτομα όπως ο παγκόσμιος σταρ Nick Jonas και ο Βρετανός ηθοποιός Jeremy Irvine, αλλά και άλλοι λιγότερο αναγνωρίσιμοι, καθημερινά πρόσωπα όπως φοιτητές, νοσηλευτές, αθλητές που παλεύουν καθημερινά με την πάθηση και θέλουν να μοιραστούν την εμπειρία τους. Στη φωτογράφιση συμμετείχε και η Βασιλική Γούλα, Dexcom Warriors για την Ελλάδα και πρόεδρος του Συλλόγου Ατόμων με Σακχαρώδη Διαβήτη Πάτρας, η οποία ζει με διαβήτη από το 1993 και αναφέρει: «Για μένα, η ζωή με τον διαβήτη είναι μια πρόκληση την οποία κερδίζω καθημερινά. Έχει γίνει σημαντική πρόοδος από την εποχή που είχα διαγνωστεί με διαβήτη, 30 χρόνια πριν. Τώρα, με το σύστημα CGM της Dexcom, μπορώ να πω με σιγουριά ότι νιώθω απολύτως ελεύθερη!» Το να ζεις ή να υποστηρίζεις κάποιον που πάσχει από διαβήτη αποτελεί μια σωματική και ψυχική πρόκληση. Όμως οι χρήστες των συστημάτων συνεχούς παρακολούθησης της γλυκόζης σε πραγματικό χρόνο (rt-CGM) της Dexcom επωφελούνται από τους αισθητήρες τους οποίους φορούν και οι οποίοι τους βοηθούν να διαχειρίζονται τα επίπεδα σακχάρου τους σε καθημερινή βάση, δυνατότητα που συμβάλλει στη μείωση του κινδύνου πρόκλησης μακροχρόνιων επιπλοκών οι οποίες σχετίζονται με την πάθηση. Σημαντική εξέλιξη για την Ελλάδα όσον αφορά στην πρόσβαση στις νέες τεχνολογίες για τον διαβήτη αποτελεί το γεγονός ότι πλέον το CGM σύστημα, Dexcom ONE αποζημιώνεται μέσω του ΕΟΠΥΥ για όλα τα άτομα με διαβήτη τύπου 1 από την ηλικία των δύο ετών και άνω, έγκυες γυναίκες, καθώς και σε ασθενείς με ΣΔ2 με παγκρεατεκτομή. Η καινοτόμος συσκευή μετράει τα επίπεδα γλυκόζης σε πραγματικό χρόνο χωρίς σάρωση ή μετρήσεις δακτύλου. Η εκστρατεία ενημέρωσης και η συλλογή φωτογραφικών πορτρέτων #SeeDiabetes ενισχύει τη δέσμευση της Dexcom σε παγκόσμιο επίπεδο για τη διεύρυνση της πρόσβασης σε σημαντικές τεχνολογικές λύσεις για τον διαβήτη και ευθυγραμμίζεται με το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Διαβήτη 2021-2023 «Πρόσβαση στη φροντίδα για τον διαβήτη». Από τη διοργάνωση της εκστρατείας #SeeDiabetes της Dexcom για την ενημέρωση και την ενίσχυση της πρόσβασης, από τον περσινό Νοέμβριο μέχρι και σήμερα, οι ασθενείς με διαβήτη που καλύπτονται ασφαλιστικά για τα συστήματα CGM έχουν αυξηθεί κατά 6 εκατομμύρια παγκοσμίως, φτάνοντας τα 14 εκατομμύρια από 8 εκατ., με σημαντική αύξηση στις Ηνωμένες Πολιτείες, στον Καναδά, στη Γαλλία και την Ιαπωνία. Επιπλέον, η Dexcom έχει εισάγει τους τελευταίους 12 μήνες, συστήματα CGM μη διαθέσιμα μέχρι πρότινος, σε αγορές περίπου 20 χωρών ανά τον κόσμο. Παρά τη σημαντική αυτή πρόοδο, εκατομμύρια άτομα που πάσχουν από διαβήτη εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν προκλήσεις που αφορούν στην απόκτηση ασφαλιστικής κάλυψης για τα συστήματα CGM, τα οποία τούς είναι απαραίτητα για να διαχειρίζονται την πάθησή τους αποτελεσματικότερα. Προκειμένου να συμμετάσχουν στον διάλογο, η Dexcom ζητά από τους ανθρώπους να επισκεφθούν τη διεύθυνση SeeDiabetes.com και να κοινοποιήσουν τη δική τους φωτογραφία και την προσωπική τους ιστορία όσον αφορά το πώς έχει επηρεάσει ο διαβήτης τους ίδιους ή κάποιον που γνωρίζουν χρησιμοποιώντας το hashtag #SeeDiabetes. Nick Jonas, Αμερικανός τραγουδιστής με πολλές πλατινένιες επιτυχίες, στιχουργός, ηθοποιός με φιλανθρωπική δράση. «Για μένα, η ζωή με τον διαβήτη είναι ένα ταξίδι – και ενωμένοι, είμαστε πιο δυνατοί. Είμαι ευγνώμων που ανήκω σε μια παγκόσμια κοινότητα που είναι αφοσιωμένη στο να εμπνέει τους άλλους, ενώ αγωνίζεται για καλύτερη πρόσβαση στις τεχνολογίες για τον διαβήτη. Όσο πιο πολλοί άνθρωποι ενημερώνονται για το σύστημα CGM της Dexcom, τόσο περισσότερες ευκαιρίες έχουμε να διευρύνουμε την πρόσβαση για όλους τους ανθρώπους στον κόσμο που μπορούν να ωφεληθούν από αυτό». Πηγή: NeaDiatrofis

Παναγιωτόπουλος Ιωάννης, Στρατιωτικός Ιατρός, Ειδικός Παθολόγος Το ιατρικό επάγγελμα και λειτούργημα, υπήρξε διαχρονικά απαιτητικό. Ωστόσο στη χώρα μας, ειδικά τα τελευταία χρόνια, λόγω τόσο της ελάττωσης των ιατρών του ΕΣΥ, όσο και της γήρανσης του πληθυσμού, έφτασε να γίνει πολύ κουραστικό στα όρια του απάνθρωπου για τους ιατρούς. Η κατάσταση αυτή είχε αντίκτυπο και στους ασθενείς. Ιατροί κουρασμένοι, με θολή σκέψη, οι οποίοι επιθυμούν απλά να κάνουν μηχανικά τη δουλειά τους, βάζοντας σε δεύτερη μοίρα την επαφή με τον ασθενή και την εγκαθίδρυση σχέσης εμπιστοσύνης. Αυτή όμως η επαφή με το ασθενή, η οποία για τον ιατρό δικαίως έρχεται σε δεύτερη μοίρα λόγω του φόρτου εργασίας για τον ασθενή είναι πολύ σημαντική. Τη σημασία της ο ιατρός μπορεί να την καταλάβει, εάν έρθει στη θέση του ασθενούς. Όταν δηλαδή ως ασθενής, μέσα στον πόνο και την απόγνωσή του, περιμένει από τον συνάδελφο μια κουβέντα παρηγοριάς, ώστε να πάρει κουράγιο. Αυτή την κατάσταση και την ιατρική και ψυχολογική υποστήριξη των συναδέλφων, τη βίωσα τον Μάρτιο του 2023 ως ασθενής. Την 22α Μαρτίου 2023 και ώρα 01:30, έχοντας τελειώσει κάποια δουλειά, πήγα στο κρεββάτι να ξαπλώσω. Λίγη ώρα μετά άρχισα να νιώθω έναν ήπιο πόνο στην πλάτη ο οποίος μέσα σε λίγα λεπτά έγινε έντονος. Λόγω ιστορικού γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης, αρχικά έλαβα ένα δισκίο εσομεπραζόλης. Ωστόσο, η ενόχληση συνεχιζόταν κι εντεινόταν. Μέσα μου άρχισε να αυξάνει ο φόβος για το ενδεχόμενο στεφανιαίου επεισοδίου. Στην πορεία ο φόβος έγινε πανικός. Ο πόνος και ο πανικός με έκαναν να μην μπορώ να ξαπλώσω, αλλά να τριγυρνάω στο σπίτι. Την κατάσταση αυτή την αντιλήφθηκε η σύζυγός μου. Ξύπνησε και με ρώτησε τι συνέβαινε. Όταν της εξήγησα τι αισθανόμουν και τους φόβους μου, με έβαλε στο αυτοκίνητο και ξεκινήσαμε. Προορισμός τα επείγοντα του 251 Γενικού Νοσοκομείου Αεροπορίας. Στα ΤΕΠ, όπου έφτασα γύρω στις 02:50, με υποδέχθηκαν οι συνάδελφοι, οι οποίοι υπήρξαν φιλικοί και ενθαρρυντικοί. Αυτή τους η ενθάρρυνση και η ζεστασιά, σε συνδυασμό με την έγκαιρη αγωγή (συνδυασμό μορφίνης και βενζοδιαζεπίνης) και το φυσιολογικό καρδιογράφημα καταλάγιασαν τόσο τον πόνο όσο και τον πανικό. Έγινε η αιμοληψία και η ακτινογραφία θώρακος. Έχοντας ηρεμήσει, μέχρι να βγουν τα αποτελέσματα των αιματολογικών, με πήρε ο ύπνος στο κρεββάτι των ΤΕΠ. Ο ύπνος διακόπηκε στις 04:30 μετά και η ηρεμία μετατράπηκε σε προβληματισμό. «Τροπονίνη 6600! Έμφραγμα στα 42 μου!», σκέφτηκα. Στενοχώρια! Έπρεπε, όμως να κρατήσω την ψυχραιμία μου. Η εφημερεύουσα που με εξέτασε κατά την είσοδο μου στα ΤΕΠ, με ενημέρωσε ότι θα καλούσε άμεσα την εφημερεύουσα καρδιολόγο. Σε λίγα λεπτά κατέβηκε η καρδιολόγος. Το γεγονός και μόνο ότι ήταν καλή φίλη με έκανε να αναθαρρήσω και να ηρεμήσω. «Έλα ρε Γιάννη, δεν χαμπαριάζεις εσύ από τέτοια», μου είπε γελώντας. Το χιούμορ της, με ηρέμησε. Μου έκανε υπερηχογράφημα καρδιάς. «Βλέπω το οπίσθιο τοίχωμα να έχει υποκινησία», μου είπε. «Ως γιατρός, καταλαβαίνεις ότι πρέπει να κάνουμε στεφανιογραφία. Ειδοποιώ τον επεμβατικό καρδιολόγο να έρθει. Θα κάνουμε εισαγωγή στην Καρδιολογική ΜΕΘ.». Ώρα 05:30. Ο επεμβατικός καρδιολόγος έφτασε. Έχοντας αποδεχθεί την κατάσταση και όντας πλέον ψύχραιμος, μεταφερόμουν για να υποβληθώ σε στεφανιογραφία. «Γιάννη θα πονέσεις λίγο με το θηκάρι. Κάνε υπομονή», μου είπε ο καρδιολόγος. Μπήκε από την κερκιδική αρτηρία του δεξιού άνω άκρου. Έντονος ο πόνος, σε συνδυασμό με κάψιμο. «Προσπάθησε να ηρεμήσεις, κάνει σπασμό η αρτηρία σου και δεν μπορώ να προχωρήσω. Κουράγιο ρε Γιάννη!», μου είπε ο καρδιολόγος. Ηρέμησα και συνέχισε. Προς μεγάλη μου χαρά, λίγη ώρα μετά με ένα πλατύ χαμόγελο, μου είπε: «Άντε ρε, θηρίο είσαι, καθαρά τα στεφανιαία σου!». Ένα ακόμη πιο πλατύ χαμόγελο σχηματίστηκε στο πρόσωπο μου, την ώρα που με μετέφεραν στην Καρδιολογική ΜΕΘ. «Το γλίτωσα το έμφραγμα», σκέφτηκα. «Όμως… γιατί να πονέσω; Γιατί να ανεβάσω τροπονίνη; Ρε μπας και είναι καμμιά μυοκαρδίτιδα;». Οι σκέψεις αυτές συνδυάστηκαν με το γεγονός ότι προ 5 ημερών είχα περάσει γαστρεντερίτιδα και προ μηνός ήπια λοίμωξη SARS-COV-2. Ώρα 06:40. Ο ήλιος ανέτειλε. Περνούσα την πόρτα της ΜΕΘ, ταλαιπωρημένος αλλά ήρεμος και χαρούμενος. Με το που κατέβηκα από το φορείο και ξάπλωσα στο κρεββάτι με πήρε κατευθείαν ο ύπνος. Λίγες ώρες μετά, ξύπνησα πολύ πιο ξεκούραστος. Οι συνάδελφοι χαμογελαστοί, υποστηρικτικοί και με χιούμορ. «Σου προγραμματίσαμε Μαγνητική Τομογραφία Καρδιάς, ξεκουράσου και μόλις βγουν οι αιματολογικές θα αποφασίσουμε αν θα σε μεταφέρουμε αύριο στην κλινική». Ήμουν ευδιάθετος, δεν πονούσα και είχα τη χαρά να έχω ευχάριστη συντροφιά τους νοσηλευτές βάρδιας. Σε ότι αφορά τον αιματολογικό έλεγχο, τροπονίνη ανέβηκε σε τιμή διπλάσια από αυτή τον ΤΕΠ. Ωστόσο δεν προβληματίστηκα, διότι πλέον δεν είχα συμπτώματα και τα ζωτικά σημεία μου ήταν σταθερά. Το 24ωρο στην ΜΕΘ κύλησε ήρεμα και ομαλά. Την επόμενη ημέρα, 23/03/2023, μετά από νέο εργαστηριακό έλεγχο και πτώση της τροπονίνης μεταφέρθηκα στην Καρδιολογική Κλινική. Πλέον είχα τη δυνατότητα να μην είμαι συνεχώς κλινήρης. Υποβλήθηκα σε νέο υπερηχογράφημα καρδιάς. Κλάσμα εξώθησης 45%. Υποκινησία, αλλά απουσία στεφανιαίας νόσου. «Δεν μπορεί… Μυοκαρδίτιδα θα είναι» συμφωνήσαμε με τον καρδιολόγο. Η διάγνωση αυτή, τελικά τέθηκε με ασφάλεια, μετά από τη διενέργεια της MRI καρδιάς, την 24/3/2023. Δεν μπορούσαμε να ξέρουμε με βεβαιότητα το αίτιό της, μόνο να υποθέσουμε. Επέστρεψα στο θάλαμό μου. Η υπόλοιπη νοσηλεία κύλησε χωρίς προβλήματα και την 27η Μαρτίου, έλαβα εξιτήριο. Η οξεία φάση της περιπέτειας αυτής είχε τελειώσει. Άρχιζε όμως ο δρόμος της αποκατάστασης. Ξεκούραση, αλλαγή τρόπου ζωής, διακοπή ιδιωτικής εργασίας, αποφυγή στενοχώριας. Τελικά η περιπέτεια αυτή με έκανε να αναθεωρήσω τον τρόπο σκέψης μου, τόσο σε ότι αφορά την αξία του να πεις έναν καλό λόγο στον ασθενή, γεγονός που πολλές φορές δεν κάνουμε λόγω του φόρτου εργασίας μας, όσο και σε ότι αφορά την αξία της υγείας μας, την οποία θεωρούμε δεδομένη και μόνο όταν τη χάσουμε, καταλαβαίνουμε. Πηγή: NeaDiatrofis

Ο James Shultz, ερευνητής του Κέντρου Καρκίνου Sylvester Comprehensive Cancer School της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι Miller και οι συνεργάτες του δημοσίευσαν ένα σχόλιο τονίζοντας ότι τα πετροχημικά συμβάλλουν σημαντικά στους κινδύνους καρκίνου, με αποτέλεσμα ένα βαθιά αρνητικό αντίκτυπο στη συνολική υγεία. Το άρθρο στο JAMA Oncology εξηγεί πώς η οδός για την πετροχημική επεξεργασία εγκυμονεί σημαντικούς κινδύνους σε κάθε στάδιο. «Υπάρχει ένα μονοπάτι πετροχημικής επεξεργασίας», δήλωσε ο Shultz, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Επιστημών Δημόσιας Υγείας του Μαϊάμι. «Τα ορυκτά καύσιμα εξάγονται, διυλίζονται, επεξεργάζονται, μεταφέρονται, χρησιμοποιούνται και τελικά απορρίπτονται, και κάθε βήμα αυτής της πορείας εγκυμονεί κινδύνους για την υγεία». Οι ερευνητές ανέφεραν το “Cancer Alley” της Λουιζιάνας, έναν διάδρομο κατά μήκος του ποταμού Μισισιπή, από το Baton Rouge στη Νέα Ορλεάνη, με περισσότερες από 200 πετροχημικές εγκαταστάσεις -και ποσοστά καρκίνου έως και 50 φορές μεγαλύτερα από τον εθνικό μέσο όρο- ως χαρακτηριστικό παράδειγμα. «Λόγω πολιτικών και πρακτικών που εισάγουν διακρίσεις, η επικίνδυνη πετροχημική υποδομή, συμπεριλαμβανομένης της γεώτρησης, του fracking, της εξόρυξης, της διύλισης και της επεξεργασίας ορυκτών καυσίμων, βρίσκεται συχνά εντός ή κοντά σε κοινότητες. Κοινότητες όπως το Cancer Alley όπου οι κάτοικοι έχουν βιώσει μακρά ιστορία θεσμικού και συστημικού ρατσισμού με αποτέλεσμα χαμηλότερη κοινωνικοοικονομική θέση και περιορισμένη πολιτική εξουσία», ανέφεραν οι ερευνητές. Ωστόσο, οι εκθέσεις δεν περιορίζονται σε αυτές τις περιοχές, επειδή τα πετροχημικά μεταφέρονται συνεχώς μέσω αγωγών, φορτηγών, τρένων και πλοίων. «Το στοιχείο μεταφοράς θέτει ουσιαστικά όλους στις ΗΠΑ σε πιθανό κίνδυνο», δήλωσε ο Shultz. Οι συγγραφείς σημείωσαν ότι εκτός από αυτές τις επιβλαβείς εκθέσεις μιας κοινότητας, η πετροχημική επεξεργασία απελευθερώνει μεγάλες ποσότητες αερίων του θερμοκηπίου, συμβάλλοντας στη μεγαλύτερη τρέχουσα απειλή για την ανθρώπινη υγεία -την κλιματική αλλαγή. Κάθε βήμα της διαδικασίας περιλαμβάνει δραστηριότητες έντασης εκπομπών, απελευθέρωση αερίων του θερμοκηπίου και επιδείνωση της κλιματικής αλλαγής, με σημαντικές επιπτώσεις στις προσπάθειες ελέγχου του καρκίνου. «Οι άνθρωποι που ζουν με καρκίνο διατρέχουν αυξημένο κίνδυνο από τους περιβαλλοντικούς κινδύνους που δημιουργούν οι κλιματικές καταστροφές, όπως η υπερβολική ζέστη, οι πυρκαγιές, οι τυφώνες και οι πλημμύρες», δήλωσε η Nogueira. «Τα πιο συχνά και έντονα καιρικά φαινόμενα αυξάνουν την πιθανότητα οι ασθενείς να εκτοπιστούν από τα σπίτια τους και να διαταραχθεί η υγειονομική περίθαλψή τους, με μετρήσιμες συνέπειες για τους ασθενείς που βασίζονται σε δυνητικά σωτήρια φροντίδα για τον καρκίνο». Παραδόξως, το σύστημα υγείας των ΗΠΑ είναι ένας σημαντικός καταναλωτής πετροχημικών προϊόντων, κυρίως πλαστικών μιας χρήσης, και ευθύνεται για το 8,5% των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου. «Η υγειονομική περίθαλψη χρησιμοποιεί πολλά πλαστικά μιας χρήσης και υλικά μιας χρήσης, τα οποία κλιμακώθηκαν κατά τη διάρκεια της πανδημίας, επομένως η πετροχημική οδός συχνά τελειώνει με εμάς», είπε ο Shultz. «Προσπαθούμε να σώσουμε ζωές, αλλά η πρόσφατη στροφή προς τα πλαστικά μιας χρήσης στην υγειονομική περίθαλψη σημαίνει ότι οι επαγγελματίες της ογκολογίας καταλήγουν να συμβάλλουν στα ίδια τα προβλήματα που προσπαθούν να λύσουν». Πηγή: NeaDiatrofis

Η Βρετανία ενέκρινε μια γονιδιακή θεραπεία που αποσκοπεί να θεραπεύσει τη δρεπανοκυτταρική αναιμία και μια άλλη κληρονομική αιματολογική διαταραχή για ασθενείς ηλικίας 12 ετών και άνω, ανέφερε σήμερα ο οργανισμός φαρμάκων της χώρας, γεγονός που την καθιστά την πρώτη χώρα στον κόσμο που κάνει κάτι τέτοιο. Το Casgevy είναι το πρώτο φάρμακο που λαμβάνει άδεια και χρησιμοποιεί το εργαλείο τροποποίησης του γονιδιώματος CRISR, που χάρισε στις εφευρέτριές του, στη Γαλλίδα Emmanuelle Charpentier και την Αμερικανίδα Jennifer Doudna, βραβείο Νόμπελ Χημείας το 2020, ανέφερε ο βρετανικός οργανισμός φαρμάκων και προϊόντων υγείας (Medicines and Healthcare products Regulatory Agency, MHRA). Η δρεπανοκυτταρική αναιμία και β-θαλασσαιμία είναι γενετικές παθήσεις που προκαλούνται από λάθη στα γονίδια για την αιμοσφαιρίνη, την οποία χρησιμοποιούν τα ερυθρά αιμοσφαίρια προκειμένου να μεταφέρουν οξυγόνο σε όλο τον οργανισμό. «Τόσο η δρεπανοκυτταρική αναιμία όσο και η β-θαλασσαιμία είναι επώδυνες παθήσεις, που διαρκούν μια ζωή και που σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι μοιραίες», ανέφερε στη δήλωση ο προσωρινός διευθυντής της MHRA, Τζούλιαν Μπιτς. Σε κλινικές δοκιμές το Casgevy βρέθηκε ότι αποκαθιστά την υγιή παραγωγή αιμοσφαιρίνης στην πλειονότητα των συμμετεχόντων με δρεπανοκυτταρική αναιμία και εξαρτώμενη από μεταγγίσεις β-θαλασσαιμία, καταπραΰνοντας τα συμπτώματα της ασθένειας, πρόσθεσε ο Μπιτς. Η MHRA ανέφερε ότι δεν έχουν ταυτοποιηθεί σημαντικές ανησυχίες ασφαλείας στη διάρκεια των δοκιμών, προσθέτοντας πως παρακολουθεί εκ του σύνεγγυς την ασφάλεια του φαρμάκου. Η θεραπεία συνίσταται στην αφαίρεση αρχέγονων αιμοποιητικών κυττάρων από τον μυελό των οστών του ασθενή και στη διόρθωση ενός γονιδίου στο εργαστήριο, με τα τροποποιημένα κύτταρα να εισάγονται και πάλι στον οργανισμό του ασθενή έπειτα από θεραπεία προσαρμογής ώστε να προετοιμαστεί ο μυελός των οστών. Πηγή: NeaDiatrofis

Μαρία Καράντζα, Παιδίατρος- Ενδοκρινολόγος, Επ. Διευθύντρια Κλινικής Παιδιατρικής- Εφηβικής Ενδοκρινολογίας και Διαβήτη Παίδων ΜΗΤΕΡΑ Η εφηβεία ή ενήβωση ή ήβη, είναι η διαδικασία κατά την οποία η σωματική, ψυχολογική και ορμονική ανάπτυξη του παιδιού εξελίσσεται προς την ωρίμανση και ενηλικίωση. Κατά την διάρκεια της εφηβείας τα παιδιά ψηλώνουν, αποκτούν μυϊκή μάζα και βάρος, αναπτύσσουν τον οστικό σκελετό τους και εξελίσσονται μέσω σταδίων εγκεφαλικής και συναισθηματικής ωρίμανσης. Οι αλλαγές αυτές συμβαίνουν μέσω της δράσης των ορμονών της εφηβείας, δηλαδή των οιστρογόνων και των ανδρογόνων. Που παράγονται τα οιστρογόνα και τα ανδρογόνα; Οι ορμόνες αυτές παράγονται στις ωοθήκες και στα επινεφρίδια στα κορίτσια και στους όρχεις και στα επινεφρίδια στα αγόρια. Οι ωοθήκες και οι όρχεις είναι επίσης υπεύθυνα για την παραγωγή ωαρίων και σπερματοζωαρίων, και τα επινεφρίδια παράγουν εκτός από ανδρογόνα, αδρεναλίνη και αλδοστερόνη, ορμόνες ρυθμιστικές της ενέργειας, του στρες και της ισορροπίας νερού και άλατος στο σώμα. Τόσο οι ωοθήκες, όσο και οι όρχεις παράγουν οιστρογόνα και ανδρογόνα, αλλά σε διαφορετική συγκέντρωση και μεταξύ τους ισορροπία. Οι έφηβοι παράγουν 10-20 φορές περισσότερη τεστοστερόνη σε σχέση με τις έφηβες, εξού και η μεγαλύτερη μυϊκή και οστική μάζα και η σωματική τριχοφυΐα στα αγόρια. Τα κορίτσια παράγουν μεγαλύτερη συγκέντρωση οιστρογόνων που οδηγεί στην ανάπτυξη του μαστού και του κόλπου. Τα επινεφρίδια είναι μικροί αδένες που βρίσκονται πάνω στους νεφρούς, χωρίς να επηρεάζουν την νεφρική λειτουργία, και τα επινεφριδιακά ανδρογόνα είναι υπεύθυνα για την ανάπτυξη της τριχοφυΐας στο εφηβαίο και στις μασχάλες, την ακμή και την αλλαγή στην οσμή του ιδρώτα. Ποια είναι η ηλικία έναρξης της εφηβείας; Οι ωοθήκες και οι όρχεις αρχίζουν να ενεργοποιούνται μεταξύ της ηλικίας 8-14 ετών. Οι αλλαγές της εφηβείας διαρκούν 4-5 έτη και η πλειοψηφία των αλλαγών συμβαίνει στα πρώτα 2-3 έτη. Πως εξετάζεται το παιδί μου για την ενήβωση; Ο ενδοκρινολόγος εξετάζει κλινικά το παιδί, κοιτάει τον ρυθμό ανάπτυξης από το βιβλιάριο υγείας του, συνταγογραφεί αιματολογικές εξετάσεις, υπερήχους και μια ακτινογραφία άκρας χείρας «οστικής ηλικίας» ως δείκτη της σκελετικής ωρίμανσης και κρίνει εάν: υπάρχει πρώιμη ή καθυστερημένη εφηβεία υπάρχουν παθολογικά συμπτώματα σχετιζόμενα με την διάγνωση Πρώιμη ήβη Τι ορίζουμε σαν πρώιμη ήβη; Όταν υπάρχουν σημάδια ενήβωσης, δηλαδή ανάπτυξη του μαστού πριν τη ηλικία των 8 ετών στα κορίτσια και αύξηση του μεγέθους των όρχεων πριν την ηλικία των 9 ετών στα αγόρια, η ήβη θεωρείται πρώιμη. Όταν τα σημάδια αφορούν μόνο στην τριχοφυΐα εφηβαίου ή μασχαλών, στην ακμή ή στην αλλαγή της οσμής του ιδρώτα, αυτό συχνότερα οφείλεται στην παραγωγή επινεφριδιακών ανδρογόνων, η οποία προ της ηλικίας των 9 ετών και στα δύο φύλα, θεωρείται πρώιμη και αποκαλείται πρώιμη αδρεναρχή. Δεν θα πρέπει άρα να συγχέουμε την πρώιμη ήβη με την πρώιμη αδρεναρχή. Γιατί έχει το παιδί μου πρώιμη ήβη; Στην πλειοψηφία των παιδιών που μπαίνουν πρώιμα στην εφηβεία δεν ανευρίσκεται παθολογικό αίτιο. Συχνά υπάρχει κληρονομικότητα στην οικογένεια. Σπανιότερα αίτια είναι παθήσεις του θυρεοειδούς, κύστεις ή μικροαδωνώματα που πιέζουν την υπόφυση (το τμήμα του εγκεφάλου που ενεργοποιεί την έναρξη της ήβης), εξωγενής χρήση ορμονικών σκευασμάτων, παχυσαρκία, όγκοι των όρχεων κ.ά. Κατά την διάρκεια της πρώτης καραντίνας της πανδημίας COVID-19 παρατηρήθηκε παγκοσμίως αξιοσημείωτη αύξηση των περιστατικών πρώιμη ήβης ειδικά στα κορίτσια. Ποιά είναι η θεραπεία της πρώιμης ήβης; Η θεραπεία αναστολής εφηβείας όπως ονομάζεται, είναι χορήγηση GnRH αγωνιστών σε μορφή ένεσης ανά 1-3 μήνες μέχρι την ηλικία που φυσιολογικά αρχίζει η εφηβεία. Μακροπρόθεσμες μελέτες παρακολούθησης έχουν δείξει ότι η θεραπεία αυτή είναι αποτελεσματική και ασφαλής. Καθυστερημένη εφηβεία Τι ορίζουμε σαν καθυστερημένη εφηβεία; Η έναρξη της εφηβείας μετά την ηλικία των 14 ετών ή η ανεπαρκής εξέλιξη της μετά τα 16 έτη ορίζεται σαν καθυστέρηση ενήβωσης. Ο χρόνος έναρξης της εφηβείας είναι πολύ συχνά κληρονομικός, και έτσι τόσο η νωρίς, όσο και η καθυστερημένη ήβη απαντώνται στα μέλη της ίδιας οικογένειας. Και στις δύο περιπτώσεις (νωρίς ή αργά), είναι απαραίτητος ο ενδοκρινολογικός έλεγχος προς αποκλεισμό παθολογικών αιτιών. Γιατί έχει το παιδί μου καθυστέρηση εφηβείας; Η πλειοψηφία των παιδιών έχει ιδιοσυστασιακή καθυστέρηση ανάπτυξης και ενήβωσης, δηλαδή δεν υπάρχει παθολογική αιτία και συχνά υπάρχει κληρονομικό ιστορικό. Σπανιότερα υπάρχουν γενετικά, διατροφικά ή σχετιζόμενα με χρόνια νοσήματα αίτια καθυστέρησης ενήβωσης. Ποιά είναι η θεραπεία της καθυστερημένης εφηβείας; Στην πλειοψηφία των παιδιών με ιδιοσυστασιακή καθυστέρηση ανάπτυξης και ενήβωσης απλά καθησυχάζουμε τον έφηβο και την οικογένεια. Σε ψυχολογικά επιβαρυμένα αγόρια μπορεί να χρησιμοποιήσουμε ένα τρίμηνο σχήμα χορήγησης τεστοστερόνης ώστε να δοθεί το «σήμα» εκκίνησης της εφηβείας. Σε άλλες παθολογικές αιτίες η θεραπεία εξατομικεύεται ανάλογα με την διάγνωση το φύλο. Πηγή: NeaDiatrofis

Παρουσία του Πρωθυπουργού, Κυριάκου Μητσοτάκη παρουσιάστηκε σήμερα, σε ειδική εκδήλωση στο Ζάππειο Μέγαρο, η Εθνική Δράση για την αντιμετώπιση της παιδικής παχυσαρκίας στην Ελλάδα. Η εκδήλωση σηματοδοτεί την έναρξη του προγράμματος κατά της παιδικής παχυσαρκίας και προχωρά σε συνεργασία του Υπουργείου Υγείας και της UNICEF. Η Εθνική Δράση κατά της Παιδικής Παχυσαρκίας είναι ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα που περιλαμβάνει στοχευμένες παρεμβάσεις σε επίπεδο πρωτογενούς, δευτερογενούς και τριτογενούς πρόληψης, στο σπίτι, στο σχολείο, στις υπηρεσίες υγείας και στην ευρύτερη κοινότητα, με στόχο όλα τα παιδιά ηλικίας 0-17 ετών, καθώς και τις οικογένειές τους. Μέσα από μία ολιστική προσέγγιση και ειδικά διαμορφωμένα εργαλεία θα αναπτυχθεί ένα διατομεακό, διεπιστημονικό και πολυεπίπεδο πρόγραμμα, ώστε να αλλάξει το περιβάλλον που οδηγεί στην εμφάνιση της παχυσαρκίας. Προβλέπονται μεταρρυθμίσεις με στόχο την προώθηση ενός υγιούς τρόπου ζωής για τα παιδιά – ιδίως μέσω της βελτίωσης της πρόσβασης σε υγιεινά τρόφιμα στα σχολικά κυλικεία, καθώς και την ενσωμάτωση των εκπαιδευτικών προγραμμάτων διατροφής και σωματικής δραστηριότητας στα σχολεία. Η έγκαιρη ανίχνευση των παιδιών που αντιμετωπίζουν υπερβαρότητα και παχυσαρκία θα γίνεται μέσω ψηφιακών εφαρμογών και παροχή άμεσης και δωρεάν ολιστικής υποστήριξης από ειδικούς. Επιπλέον, προβλέπεται ενσωμάτωση δεδομένων υγείας από παιδιάτρους, δωρεάν συνεδρίες σε διατροφολόγους και παιδιάτρους, καθώς και ψυχολογική υποστήριξη. Θα γίνεται παραπομπή παιδιών που έχουν ήδη εγκατεστημένο νόσημα (πχ. διαβήτης, υπέρταση) εξαιτίας της υπερβαρότητας/παχυσαρκίας σε εξειδικευμένες παιδιατρικές μονάδες. Η ευαισθητοποίηση και αλλαγή στάσεων και αντιλήψεων θα επιτευχθεί μέσω της διαρκούς εκστρατείας ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Η Αναπληρώτρια Υπουργός Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη δήλωσε ότι, «το σχολείο είναι μία κοινότητα. Μια κοινότητα που συζητά, που βρίσκει κοινούς τόπους αλλά και που αμφισβητεί και συνθέτει. Με αυτόν τον τρόπο θέλουμε να υποδεχθούν οι μαθητές το πρόγραμμα αυτό. Το πεδίο της διατροφής με όρους υγείας για τα παιδιά, τους μαθητές δημοτικών και γυμνασίων εν προκειμένω, είναι μία ευκαιρία για γνώση όχι σε συνθήκες υποχρεωτικότητας, αλλά με συμμετοχή και συναντίληψη. Επιπλέον, με το πρόγραμμα αυτό συμμετέχουν ενεργά όλοι οι πόλοι που παίζουν ρόλο στην αντιμετώπιση της πρόκλησης της παιδικής παχυσαρκίας: οικογένεια, παιδίατροι, διατροφολόγοι αλλά και αθλητικοί φορείς. Με συμβουλές, γνώση και στοχευμένες παρεμβάσεις». Αντίστοιχα, ο Διπλωματικός Εκπρόσωπος της UNICEF στην Ελλάδα, Dr Khalil Ghassan πρόσθεσε: «Η σημερινή ημέρα σηματοδοτεί ορόσημο για την ευημερία των παιδιών στην Ελλάδα. Η Εθνική Δράση για την καταπολέμηση της παιδικής παχυσαρκίας πρόκειται για μια καινοτόμο πρωτοβουλία, η οποία θα αποτελέσει παράδειγμα για αντίστοιχα προγράμματα εντός και εκτός Ευρώπης. Θα ήθελα να συγχαρώ το Υπουργείο Υγείας και την κυβέρνηση της Ελλάδας για τη σημαντική αυτή δέσμευση προς τις νέες γενιές. Είναι ιδιαίτερη τιμή και ευθύνη του Ταμείου των Ηνωμένων Εθνών για τα Παιδιά να αποτελεί συνοδοιπόρο του ελληνικού κράτους στην υλοποίηση αυτών των καίριων στόχων. Μαζί γυρίζουμε σελίδα στην παιδική παχυσαρκία, για κάθε παιδί». Το αντικείμενο του έργου είναι η μείωση των παραγόντων κινδύνου και των κοινωνικοοικονομικών ανισοτήτων που ευθύνονται για την εμφάνιση παχυσαρκίας κατά την παιδική και εφηβική ηλικία, καθώς και την καταπολέμηση των συνεπειών του υπερβάλλοντος σωματικού βάρους και της παχυσαρκίας που οδηγούν σε χρόνιες ασθένειες και συν νοσηρότητες κατά την ενήλικη ζωή, μέσω της προώθησης της σωματικής άσκησης και της υγιεινής διατροφής. Βασικός στόχος είναι η μείωση της παχυσαρκίας στα παιδιά ηλικίας 2 έως 14 ετών από 37,5% (2019) σε 24,5% έως το 2025. Πρόκειται για ένα πρόγραμμα ύψους 36 εκατ. ευρώ, το οποίο πραγματοποιείται στο πλαίσιο του Εθνικού Σχεδίου «Ελλάδα 2.0» – Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (χρηματοδοτούμενο από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή – NextGeneration EU). Την εκδήλωση τίμησαν με την παρουσία και συμμετοχή τους Υπουργοί, Υφυπουργοί και Γενικοί Γραμματείς της Κυβέρνησης, καθώς και ειδικοί σε διάφορους τομείς που συνέβαλαν με τη συμμετοχή τους. Ειδικότερα, η Τζέσικα Αρδίτη, ο καθηγητής Γιάννης Μανιός, η Άννα Κανδαράκη, ο Πάνος Ιωαννίδης και ο Θοδωρής Παπαλουκάς έδωσαν το δικό τους στίγμα και εξέφρασαν τη στήριξη τους στο πρόγραμμα του Υπουργείου. Την παρουσίαση της εκδήλωσης και τον συντονισμό της συζήτησης ανέλαβε η δημοσιογράφος Ελεονώρα Μελέτη μαζί με την Πρέσβειρα Νεολαίας της UNICEF, Έφη Ζαφειρόπουλου. Πηγή: NeaDiatrofis

Τα νανοπλαστικά αλληλεπιδρούν με μια συγκεκριμένη πρωτεΐνη που βρίσκεται στον εγκέφαλο, δημιουργώντας αλλαγές που συνδέονται με τη νόσο του Πάρκινσον και ορισμένους τύπους άνοιας. Σε μια μελέτη υπό την ηγεσία ερευνητών του Πανεπιστημίου Duke που δημοσιεύτηκε στις 17 Νοεμβρίου στο Science Advances, οι ερευνητές αναφέρουν ότι τα ευρήματα δημιουργούν ένα θεμέλιο για μια νέα περιοχή έρευνας, που τροφοδοτείται από την επίδραση των περιβαλλοντικών παραγόντων στην ανθρώπινη βιολογία. «Η νόσος Πάρκινσον έχει χαρακτηριστεί ως η ταχύτερα αναπτυσσόμενη νευρολογική διαταραχή στον κόσμο», δήλωσε ο κύριος ερευνητής, Andrew West, καθηγητής στο Τμήμα Φαρμακολογίας και Βιολογίας του Καρκίνου στο Duke University School of Medicine. «Πολλές σειρές δεδομένων υποδηλώνουν ότι οι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορεί να διαδραματίσουν εξέχοντα ρόλο στη νόσο Πάρκινσον, αλλά τέτοιοι παράγοντες ως επί το πλείστον δεν έχουν εντοπιστεί». Τα πλαστικά έχει αποδειχθεί ότι σπάνε σε πολύ μικρά κομμάτια και συσσωρεύονται σε νερό και τρόφιμα, και βρίσκονται στο αίμα των περισσότερων ενηλίκων διαπίστωσε μια πρόσφατη μελέτη. «Η μελέτη μας δείχνει ότι η εμφάνιση μικροπλαστικών και νανοπλαστικών στο περιβάλλον μπορεί να αντιπροσωπεύει μια νέα πρόκληση τοξινών σε σχέση με τον κίνδυνο και την εξέλιξη της νόσου του Πάρκινσον», είπε ο West. «Αυτό είναι ιδιαίτερα ανησυχητικό δεδομένης της προβλεπόμενης αύξησης των συγκεντρώσεων αυτών των ρύπων στα αποθέματα νερού και τροφίμων μας». Ο West και οι συνεργάτες του διαπίστωσαν ότι τα νανοσωματίδια του πλαστικού πολυστυρενίου -που συνήθως βρίσκονται σε είδη μιας χρήσης όπως ποτήρια μιας χρήσης και μαχαιροπίρουνα- προκαλούν τη συσσώρευση της πρωτεΐνης που είναι γνωστή ως άλφα-συνουκλεΐνη. Ο West είπε ότι τα πιο εκπληκτικά ευρήματα της μελέτης είναι οι στενοί δεσμοί που σχηματίζονται μεταξύ του πλαστικού και της πρωτεΐνης στην περιοχή του νευρώνα όπου συγκεντρώνονται αυτές οι συσσωρεύσεις, το λυσόσωμα. Οι ερευνητές είπαν ότι οι συσσωρεύσεις πλαστικών και πρωτεϊνών συνέβησαν σε τρία διαφορετικά μοντέλα που πραγματοποιήθηκαν στη μελέτη -σε δοκιμαστικούς σωλήνες, καλλιεργημένους νευρώνες και μοντέλα ποντικών της νόσου Πάρκινσον. Ο West είπε ότι παραμένουν ερωτήματα σχετικά με το πώς μπορεί να συμβαίνουν τέτοιες αλληλεπιδράσεις στους ανθρώπους και εάν ο τύπος του πλαστικού μπορεί να παίξει κάποιο ρόλο. «Ενώ οι μικροπλαστικές και οι νανοπλαστικές προσμείξεις αξιολογούνται στενά για τον πιθανό αντίκτυπό τους στον καρκίνο και στις αυτοάνοσες ασθένειες, η εντυπωσιακή φύση των αλληλεπιδράσεων που θα μπορούσαμε να παρατηρήσουμε στα μοντέλα μας υποδηλώνει την ανάγκη αξιολόγησης των αυξανόμενων νανοπλαστικών ρύπων στον κίνδυνο και την εξέλιξη της νόσου Πάρκινσον και της άνοιας». είπε ο Γουέστ. Πηγή: NeaDiatrofis

Με το μήνυμα «Παγκόσμια Ημέρα Δράσης για την Εξάλειψη του Καρκίνου Τραχήλου Μήτρας – Ενημερώσου, Εμβολιάσου, Εξετάσου!» φωταγωγήθηκε η πρόσοψη της Βουλής των Ελλήνων, ενώ ο Λευκός Πύργος «ντύθηκε» με το αντιπροσωπευτικό χρώμα της Παγκόσμιας Δράσης, στο πλαίσιο της καμπάνιας ενημέρωσης που οργάνωσε η Ελληνική Εταιρεία Έρευνας και Αντιμετώπισης του Ιού των Θηλωμάτων (Ελληνική HPV Εταιρεία), στις 16 Νοεμβρίου 2023. Η πρωτοβουλία αναδεικνύει τη σημασία της ενημέρωσης, του εμβολιασμού, και των τακτικών εξετάσεων για την πρόληψη και την αντιμετώπιση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκε ειδική εκδήλωση στο Σύνταγμα, με στόχο την ενημέρωση όλων των εμπλεκόμενων φορέων και την προώθηση στοχευμένων πολιτικών και σχεδίων δράσης γύρω από το ζήτημα, παρουσία του Υπουργού Υγείας κυρίου Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ο οποίος στον χαιρετισμό του τόνισε: «Οφείλουμε να ευαισθητοποιήσουμε όλους τους πολίτες, δεδομένου ότι οι περισσότεροι δεν γνωρίζουν ότι ο καρκίνος του τραχήλου της μήτρας είναι ο δεύτερος πιο συχνός καρκίνος στις νέες γυναίκες 15 έως 44 ετών, επομένως η περαιτέρω ενημέρωση οδηγεί σε μεγαλύτερη πρόληψη. Ως Υπουργείο έχουμε προχωρήσει στις απαραίτητες ενέργειες για την υλοποίηση ενός σχεδίου δράσης έως το 2030 για την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας». Παρέστησαν επίσης ο Πρόεδρος της Επιτροπής Κοινωνικών Υποθέσεων της Βουλής κ. Βασίλης Οικονόμου, ο τομεάρχης Υγείας του ΠΑΣΟΚ κ. Ιωάννης Τσίμαρης και ο κ. Γιώργος Σουρβίνος, καθηγητής Κλινικής Ιολογίας της Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου Κρήτης και εκπρόσωπος της Συμβουλευτικής Επιτροπής της Ελληνικής HPV Εταιρείας. Στην εκδήλωση, ο κ. Θεόδωρος Αγοραστός, Καθηγητής Μαιευτικής-Γυναικολογίας του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης και Πρόεδρος της Ελληνικής HPV Εταιρείας, υπενθύμισε ότι την 17η Νοεμβρίου 2020, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας (Π.Ο.Υ.) εγκαινίασε την εφαρμογή της Παγκόσμιας Στρατηγικής για την εξάλειψη του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας. Σύμφωνα την Παγκόσμια Στρατηγική, η νόσος αυτή θα έχει εξαλειφθεί ως παγκόσμιο πρόβλημα δημόσιας υγείας εάν επιτευχθούν, μέχρι το 2030, οι εξής στόχοι: Το 90% των κοριτσιών μέχρι 15 ετών να έχει εμβολιαστεί πλήρως κατά της μόλυνσης από τον ιό των ανθρωπίνων θηλωμάτων (HPV), Το 70% των γυναικών να εξετασθεί προληπτικά με ένα τεστ υψηλής ακριβείας (HPV testing) σε ηλικία 35 ετών και ξανά σε ηλικία 45 ετών, Το 90% των γυναικών με (προ)καρκίνο τραχήλου μήτρας να τύχει ενδεδειγμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης και υποστηρικτικής φροντίδας. Το 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ανακοίνωσε το «Ευρωπαϊκό Σχέδιο για την Καταπολέμηση του Καρκίνου» (Εurope’s Beating Cancer Plan), το οποίο, αποδεχόμενο την Παγκόσμια Στρατηγική του Π.Ο.Υ., προωθεί ως κύριες δράσεις, μέχρι το 2030, τις εξής: HPV-εμβολιασμό τουλάχιστον του 90% του πληθυσμού-στόχου της ΕΕ για τα κορίτσια και σημαντική αύξηση του εμβολιασμού των αγοριών, Εφαρμογή Εθνικών Προγραμμάτων Προσυμπτωματικού Ελέγχου με νέες κατευθυντήριες οδηγίες για καρκίνο τραχήλου μήτρας (HPV testing από ηλικία 30 ετών και κάθε 5-10 έτη), με στόχο την κάλυψη του 90% του επιλέξιμου πληθυσμού, Εξασφάλιση ογκολογικών κέντρων για σωστή θεραπεία του 90% των ασθενών με καρκίνο. Στην Ελλάδα, μέχρι σήμερα, ο HPV-εμβολιασμός συμπεριλαμβάνεται μεν στο Εθνικό Πρόγραμμα Εμβολιασμών, αλλά με χαμηλή μέχρι στιγμής εμβολιαστική κάλυψη του πληθυσμού-στόχου, δεν έχει ληφθεί μέριμνα τήρησης από τον παιδίατρο της υποχρεωτικής ηλεκτρονικής συμπλήρωσης του Μητρώου Εμβολιασμών και του Ηλεκτρονικού Βιβλιαρίου Υγείας Παιδιού, δεν υπάρχει ακόμα οργανωμένο, οικονομικά εξασφαλισμένο Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου για καρκίνο τραχήλου μήτρας, χωρίς ημερομηνία λήξης – αντ’ αυτού ψηφίστηκε, αλλά δεν εφαρμόζεται ακόμη, μια Δράση Δημόσιας Υγείας με περιορισμένη διάρκεια και χρηματοδότηση -, υπάρχει έλλειψη επαρκούς αριθμού εξειδικευμένων ογκολογικών κέντρων για την ενδεδειγμένη θεραπεία και υποστηρικτική φροντίδα των γυναικών με (προ)καρκίνο τραχήλου μήτρας. Ως εκ τούτου, για να καταστεί δυνατή και στην Ελλάδα η επίτευξη των στόχων της Παγκόσμιας Στρατηγικής του Π.Ο.Υ. και της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με απώτερο σκοπό την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας και στην χώρα μας, απαιτείται όπως προβεί η Ελληνική Πολιτεία σε κατάλληλες και επιβεβλημένες ενέργειες, οι οποίες θα πρέπει να έχουν τους εξής στόχους για το έτος 2030: Εμβολιασμό κατά του HPV τουλάχιστον του 90% των κοριτσιών μέχρι 15 ετών, Εφαρμογή οργανωμένου Εθνικού Προγράμματος Προσυμπτωματικού Ελέγχου για καρκίνο τραχήλου μήτρας, με HPV testing ως πρωταρχική εξέταση και συμμετοχή τουλάχιστον του 70% των γυναικών στις ηλικιακές ομάδες-στόχους, Εξασφάλιση ενδεδειγμένης θεραπευτικής αντιμετώπισης και υποστηρικτικής φροντίδας του 90% των γυναικών με (προ)καρκίνο τραχήλου μήτρας, Εκπλήρωση της υποχρέωσης της Πολιτείας για ενημέρωση/ευαισθητοποίηση του ευρέος κοινού σχετικά με τον HPV-εμβολιασμό και τον Προσυμπτωματικό Έλεγχο για καρκίνο τραχήλου μήτρας. Σήμερα, κατά την 3η επέτειο της έναρξης εφαρμογής της Παγκόσμιας Στρατηγικής 90/70/90 του Π.Ο.Υ. για την εξάλειψη του καρκίνου τραχήλου μήτρας, η Bente Mikkelsen, Διευθύντρια του Π.Ο.Υ. για το Τμήμα Μη Μεταδοτικών Ασθενειών, δηλώνει: «Τώρα είναι η ώρα να δραστηριοποιηθούμε. Υπάρχει ισχυρή εντολή. Η ανάληψη δράσεων σε αυτό το πεδίο θα ανταποκριθεί σε ένα αυξανόμενο παγκόσμιο κίνημα για επίτευξη σαφών στόχων και σκοπών, βασισμένων σε επιστημονικά τεκμηριωμένες θέσεις. Η πολιτική βούληση είναι έτοιμη. Η επιστήμη είναι έτοιμη. Και η κοινωνία των πολιτών είναι έτοιμη. Μαζί, μπορούμε να αποτρέψουμε τον πόνο εκατομμυρίων γυναικών και των οικογενειών τους και να οικοδομήσουμε ένα πιο δίκαιο μέλλον για τα σημερινά παιδιά». Πηγή: NeaDiatrofis

Την νέα εκστρατεία ενημέρωσης και ευαισθητοποίησης για την Aτοπική Δερματίτιδα με κεντρικό μήνυμα #zisto_alliws παρουσίασε η Pfizer Hellas. Η νέα εκστρατεία ενημέρωσης τελεί υπό την Αιγίδα της Ελληνικής Δερματολογικής & Αφροδισιολογικής Εταιρείας (ΕΔΑΕ). Στόχος της εκστρατείας είναι η ενημέρωση και η κινητοποίηση των ασθενών με Ατοπική Δερματίτιδα, ώστε να κατανοήσουν καλύτερα τα συμπτώματα της νόσου, να αναγνωρίσουν την επιβάρυνση που προκαλεί η Ατοπική Δερματίτιδα στην καθημερινότητά τους, και να απευθυνθούν έγκαιρα στον εξειδικευμένο γιατρό που θα τους βοηθήσει να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά την νόσο. H Ατοπική Δερματίτιδα, γνωστή και ως ατοπικό έκζεμα είναι μια συχνή χρόνια φλεγμονώδης δερματοπάθεια που χαρακτηρίζεται από έντονο κνησμό και εκζεματικές βλάβες που υποτροπιάζουν.1 Στις ανεπτυγμένες χώρες, προσβάλει έως το 20% του παιδιατρικού πληθυσμού και το 5-8% των ενηλίκων.2 Η Ατοπική Δερματίτιδα είναι κάτι περισσότερο από ένα απλό εξάνθημα και, ανάλογα με τη βαρύτητα, μπορεί να οδηγήσει, μεταξύ άλλων, σε διαταραχές ύπνου, αίσθημα ντροπής και δυσκολία στη συγκέντρωση αλλά και να προκαλέσει άγχος, κατάθλιψη και κοινωνικό αποκλεισμό που επηρεάζουν σημαντικά την καθημερινή ζωή των ασθενών.3 Η Ατοπική Δερματίτιδα κατηγοριοποιείται σε ήπια, μέτρια ή σοβαρή ανάλογα με διάφορους παράγοντες, όπως την έκταση και τη σοβαρότητα των βλαβών του δέρματος, και η βαρύτητά της καθορίζει τη σωστή θεραπευτική αντιμετώπιση.4-6 Η νέα εκστρατεία ενημέρωσης #zisto_alliws επικεντρώνεται στον τρόπο με τον οποίο οι ασθενείς με Ατοπική Δερματίτιδα βιώνουν την καθημερινότητά τους με την νόσο. Βασικό όχημα της εκστρατείας ενημέρωσης είναι η εικαστική αποτύπωση τριών καθημερινών δραστηριοτήτων (ύπνος, επαφή με τη θάλασσα και επιλογή υφάσματος ρούχου), οι οποίες επιβαρύνουν τη ζωή του ασθενούς με Ατοπική Δερματίτιδα. Μέσα από αυτές τις απλές καθημερινές στιγμές οι ασθενείς μπορούν να αναγνωρίσουν την επίδραση που έχει η Ατοπική Δερματίτιδα στη ζωή τους και να κινητοποιηθούν, συζητώντας με τον δερματολόγο την κατάλληλη θεραπεία. Έτσι, θα μπορέσουν να «ζήσουν αλλιώς» βελτιώνοντας σημαντικά την ποιότητα ζωής τους. Παράλληλα, στο πλαίσιο της εκστρατείας ενημέρωσης, δημιουργήθηκε και το microsite https://www.atopicskin.gr/ όπου το κοινό μπορεί να ενημερωθεί αναλυτικά για την Ατοπική Δερματίτιδα, τα συμπτώματα και την αντιμετώπισή της αλλά και να βρει συμβουλές για συναισθηματική υπόστηριξη. Ο κ. Ιωάννης Μπάρκης, Δερματολόγος-Αφροδισιολόγος, Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής Ε.Κ.Π.Α., Πρόεδρος Δ.Σ. Ελληνικής Δερματολογικής & Αφροδισιολογικής Εταιρείας (ΕΔΑΕ), ανέφερε: «Η Ατοπική Δερματίτιδα είναι μια συχνή πάθηση και η συχνότητά της αυξάνεται συνεχώς τα τελευταία χρόνια σύμφωνα με τις πρόσφατες επιδημιολογικές έρευνες.2 Μάλιστα, τις τελευταίες δεκαετίες παρουσιάζεται αύξηση της συχνότητας εμφάνισης της Ατοπικής Δερματίτιδας στους ενήλικες. Χαρακτηρίζεται από έντονο κνησμό και εξελίσσεται με εξάρσεις και υφέσεις και σε πολλές περιπτώσεις ταλαιπωρεί ιδιαίτερα τον ασθενή.1 Ο κνησμός/ξεσμός, η απώλεια ύπνου και ο κοινωνικός αποκλεισμός είναι ανάμεσα στους παράγοντες που επιφέρουν δυσκολίες στο σχολείο, στην εργασία, στην οικονομική και κοινωνική κατάσταση των ασθενών με Ατοπική Δερματίτιδα, ενώ οι ασθενείς αυτοί παρουσιάζουν υψηλότερα ποσοστά χαμηλής αυτοεκτίμησης, άγχους, κατάθλιψης και εξάντλησης σε σχέση με μη πάσχοντες από Ατοπική Δερματίτιδα.3 Η Ελληνική Δερματολογική & Αφροδισιολογική Εταιρεία (ΕΔΑΕ) θεωρεί σημαντικές τις δράσεις ευαισθητοποίησης και ενημέρωσης του κοινού που κινητοποιούν τους Ασθενείς να αποτανθούν στον Δερματολόγο τους, ώστε να γίνει η έγκαιρη και σωστή διάγνωση της Ατοπικής Δερματίτιδας. Οι σύγχρονες θεραπευτικές επιλογές που έχουν στη διάθεσή τους οι Δερματολόγοι μπορούν να ελέγξουν αποτελεσματικά, γρήγορα και με ασφάλεια τα συμπτώματα της Ατοπικής Δερματίτιδας, ώστε οι ασθενείς να έχουν μια καλύτερη ποιότητα ζωής.7» Ο κ. Ρένος Βαμβακούσης, Πρόεδρος Πανελλήνιου Συλλόγου Ασθενών «Επιδέρμια» ανέφερε: «Οι ασθενείς με Ατοπική Δερματίτιδα τα τελευταία χρόνια χαιρετίζουμε τις νέες καινοτόμες θεραπείες που συνεχώς προστίθενται στη φαρέτρα της ιατρικής κοινότητας. Παρ’ όλα αυτά οι ανεκπλήρωτες ανάγκες μας παραμένουν υπαρκτές, και η ποιότητα της ζωής μας επηρεάζεται σημαντικά από τη νόσο. Η ανάγκη για ενημέρωση για τη νόσο είναι μεγάλη, και ο σύλλογος Επιδέρμια εκπροσωπώντας τους ασθενείς, ενδυναμώνει τη φωνή τους και διεκδικεί καλύτερη και άμεση πρόσβαση στη θεραπεία καθώς και μια ασθενοκεντρική προσέγγιση στην πολιτική υγείας.» Τέλος, η κα. Λία Μπερτσιάδου Inflammation & Immunology Lead της Pfizer Eλλάδας, Κύπρου, Μάλτας, σχολίασε: «Στην Pfizer Hellas, προτεραιότητά μας είναι να ακούμε τους ασθενείς και τις ανάγκες τους και να να συμβάλλουμε στη βελτίωση της ποιότητας ζωής τους με δράσεις και πρωτοβουλίες που θα τους ενδυναμώνουν και θα αυξάνουν τη γνώση τους για την πάθησή τους, ώστε να μπορούν να έχουν μια καλύτερη διαχείριση της νόσου τους. Η νέα εκστρατεία για την Ατοπική Δερματίτιδα έχει στόχο να συμβάλλει στην αναγνωρισιμότητα των συμπτωμάτων, τα οποία βιώνουν οι ασθενείς, και να τους ενθαρρύνει να επισκεφθούν το δερματολόγο τους ώστε να αλλάξουν την καθημερινότητά τους με την νόσο και να ζήσουν αλλιώς». Παραπομπές Weidinger S, Novak N. Lancet. 2016;387(10023):1109-1122 Global Atlas of Skin Allergy, Published by the European Academy of Allergy and Clinical Immunology 2019 Zuberbier T, Orlow SJ, Paller AS, et al. Patient perspectives on the management of atopic dermatitis. J Allergy Clin Immunol. 2006;118: 226-232 Silverberg JI, Nelson DB, Yosipovitch G. Addressing treatment challenges in atopic dermatitis with novel topical therapies. J Dermatolog Treat. 2016;27(6):568-576. Chopra R, Silverberg JI. Clin Dermatol. 2018;36(5):606-615 Wollenberg et al. JEADV 2022. European guideline (EuroGuiDerm) on atopic eczema: part I – systemic therapy. https://www.guidelines.edf.one//uploads/attachments/clocnry0r100rdtjr2gr1dhof-4-algorithms-oct-2023.pdf Accessed Nov23 Ferrucci SM et al Dermatol Ther (Heidelb) (2023) 13:1071–1081 Πηγή: NeaDiatrofis

Μπαίνει ο Χίτλερ στο κελί των Εβραίων και λέει: - "Σήμερα θα αλλάξετε σώβρακα!" - "Ζήτω... Μπράβο Αδόλφε!" Φωνάζουν σαφώς ικανοποιημένοι οι Εβραίοι! Και συνεχίζει ο Χίτλερ: - "Εσύ με αυτόν... Εσύ με αυτόν!"

Σε ένα αγρόκτημα ήταν πολλαί αγελάδαι και τρεις ταύροι που είχαν μοιράσει τις αγελάδες . O καθένας πηδ**σε τις δικές του μόνο και περνούσαν τζάμι . Μαθαίνουν λοιπόν ότι το αφεντικό αγόρασε ένα νέο ταύρο και πολύ τους κακοφάνηκε . Λέει ο πρώτος : Α , εγώ δεν θα του δώσω καμία αγελάδα από τις δικές μου . Λέει ο δεύτερος : Α ούτε κι εγώ δεν θα του δώσω καμία αγελάδα από τις δικές μου. Λέει ο τρίτος : Εγώ είμαι ο πιο νέος κι έχω τις λιγότερες . Ούτε κι εγώ θα του δώσω καμία . Ας περιμένει του χρόνου να πάρει από τις καινούριες . Φτάνει το φορτηγό , ξεφορτώνει τον νέο ταύρο και τι να δουν ; Ένα ταύρο τεράστιο ! Και πολύ άγριο ... - Ωωωωωωωωχ ! , λέει ο πρώτος , εγώ θα του δώσω τις μισές αγελάδες από τις δικές μου . Λέει ο δεύτερος : - Α , κι εγώ θα του δώσω τις μισές αγελάδες από τις δικές μου . Ο τρίτος μούγκριζε άγρια κι έσκαβε το χώμα . - Ε , εσύ δεν θα κάνεις μια φιλική προσφορά ; τον ρωτάνε . - Ελπίζω να καταλάβει ότι είμαι κι εγώ ταύρος , είπε ο τρίτος .

87 λόγοι γιατί μία μπύρα είναι καλύτερη από μία γυναίκα Σας έχει περάσει ποτέ από το μυαλό ότι οι μπύρες και οι γυναίκες έχουν πολλά κοινά αλλά και πολλές διαφορές! Όχι ! Πριν βιαστείτε να απαντήσετε, για ρίξτε μία ματιά και μετά τα ξαναλέμε... 01. Μπορείς να χαίρεσαι μια μπύρα όλο το μήνα. 02. Οι λεκέδες από μια μπύρα πλένονται. 03. Δεν χρειάζεται να βγάλεις για φαγητό μια μπύρα. 04. Η μπύρα σου περιμένει πάντα υπομονετικά μέσα στο αυτοκίνητό σου. 05. Όταν μια μπύρα αδειάσει την πετάς. 06. Μια μπύρα δεν αργεί ποτέ. 07. Ένα κακό μεθύσι περνάει. 08. Μια μπύρα δεν ζηλεύει ποτέ αν πιάσεις μια άλλη μπύρα. 09. Οι ετικέτες από τις μπύρες βγαίνουν χωρίς δυσκολία. 10. Όταν πας σε ένα BAR ξέρεις ότι μπορείς πάντα να πάρεις μια μπύρα. 11. Μια μπύρα δεν έχει ποτέ πονοκέφαλο. 12. Όταν πιεις μια μπύρα, το μπουκάλι αξίζει 25 δρχ. 13. Μια μπύρα δεν νευριάζει όταν γυρνάς στο σπίτι και μυρίζεις μια άλλη μπύρα. 14. Αν κατεβάσεις μια μπύρα σωστά φτιάχνεις κεφάλι. 15. Μπορείς να πάρεις πάνω από μια μπύρα τη βραδιά χωρίς να έχεις ενοχές. 16. Μια μπύρα κατεβαίνει πάντα εύκολα. 17. Μπορείς να μοιραστείς μια μπύρα με τους φίλους σου. 18. Όταν ξεφορτωθείς μια κακή μπύρα η σκέψη μιας άλλης μπύρας δεν σε αρρωσταίνει. 19. Ξέρεις πάντα αν είσαι ο πρώτος που ανοίγει μια μπύρα. 20. Μια μπύρα είναι πάντα υγρή. 21. Μια μπύρα δεν απαιτεί ποτέ ισότητα. 22. Μια μπύρα δεν νοιάζεται πότε γυρνάς σπίτι. 23. Μπορείς πάντα να πάρεις μια μπύρα σε δημόσιο χώρο. 24. Μια κρύα μπύρα είναι και γα*ώ τις μπύρες. 25. Δεν πρέπει να πλύνεις μια μπύρα πριν την πιεις. 26. Οι καλές οι μπύρες έρχονται πάντα σε εξάδες. 27. Μια μπύρα δεν απαιτεί να την σκουπίσεις αν χυθεί. 28. Δεν μπορείς να κολλήσεις τίποτα από μια μπύρα. 29. Όταν τελειώσεις με μια μπύρα το μόνο που είσαι υποχρεωμένος να κάνεις, είναι να πετάξεις το μπουκάλι. 30. Μια μπύρα δεν κοστίζει ποτέ πάνω από ένα χιλιάρικο και δεν σε αφήνει ποτέ διψασμένο. 31. Όταν τελειώσεις με την μπύρα σου μπορείς πάντα να πάρεις μια άλλη. 32. Ποτέ δεν βρίσκεις στο μπάνιο σου πεταμένες ετικέτες από μπύρες. 33. Μια μπύρα είναι το ίδιο όμορφη το πρωί. 34. Όταν πίνεις μια μπύρα δεν σε νοιάζει αν έρθει κανείς ακάλεστος. 35. Μια μπύρα δεν γκρινιάζει ότι θα ξυπνήσεις τα παιδιά. 36. Μια μπύρα δεν έχει ποτέ κράμπες. 37. Μια μπύρα δεν έχει μητέρα. 38. Μια μπύρα δεν έχει ηθική. 39. Μια μπύρα δεν τρελαίνεται μια φορά το μήνα. 40. Μια μπύρα πάντα ακούει και ποτέ δεν διαφωνεί. 41. Οι ετικέτες δεν είναι εκτός μόδας κάθε χρόνο. 42. Μια μπύρα δεν γκρινιάζει, αφρίζει.. 43. Μια μπύρα δεν έχει κρύα πόδια. 44. Μια μπύρα δεν απαιτεί ποτέ να την αποκαταστήσεις. 45. Μια μπύρα δεν είναι ποτέ υπέρβαρη. 46. Αν αλλάξεις μάρκα μπύρας δεν πληρώνεις διατροφή. 47. Μια μπύρα δεν πρόκειται να το σκάσει με τις πιστωτικές σου κάρτες. 48. Μια μπύρα δεν έχει δικηγόρο. 49. Μια μπύρα δεν χρειάζεται όλο το χώρο στη ντουλάπα σου. 50. Μια μπύρα δεν παραπονιέται για τον τρόπο που οδηγάς. 51. Μια μπύρα ποτέ δεν θα ενοχληθεί αν ρευτείς. 52. Μια μπύρα δεν αλλάζει ποτέ γνώμη. 53. Μια μπύρα δεν σε πειράζει ή το παίζει δύσκολη. 54. Μια μπύρα δεν σου αλλάζει το κανάλι να δει τη Νικολούλη. 55. Μια μπύρα δεν απαιτεί να πας μαζί της για ψώνια. 56. Μια μπύρα δεν απαιτεί να βάψεις τα κάγκελα. 57. Μια μπύρα δεν ενοχλείται όταν κοιτάς το Gran Prix F1. 58. Είναι πάντα εύκολο να πάρεις μια μπύρα 59. Οι μεγάλες μπύρες είναι ωραίες μπύρες. 60. Μια μπύρα δεν λέει πότε όχι. 61. Μια μπύρα δεν παραπονιέται όπου και να της πας. 62. Μια μπύρα δεν πάει ποτέ στην τουαλέτα με άλλες μπύρες μαζί. 63. Μια μπύρα δεν φοράει ποτέ σουτιέν που δεν ανοίγουν. 64. Μια μπύρα δεν ενοχλείται αν την λερώσεις. 65. Μια μπύρα δεν θα σου πει ποτέ ότι είσαι ένα αναίσθητο γουρούνι. 66. Μια μπύρα δεν θα σου τελειώσει το χαρτί στην τουαλέτα. 67. Μια μπύρα δεν θα πάρει ποτέ τα παιδιά να πάει στη μάνα της. 68. Μια μπύρα δεν ενδιαφέρεται αν έχεις μόρφωση ή τρόπους. 69. Μια μπύρα δεν σκούζει, μουρμουρίζει ή κλαίει. 70. Μια μπύρα δεν την ενοχλεί ή έναρξη της κυνηγετικής περιόδου. 71. Μια μπύρα δεν σε αναγκάζει να πας στην εκκλησία. 72. Είναι πιο εύκολο να εξηγήσεις σε μια μπύρα τι είναι το καρμπυρατέρ. 73. Μια μπύρα δεν νοιάζεται αν έχεις μια ντουζίνα μπύρες δίπλα στο κρεβάτι σου. 74. Αν μια μπύρα χυθεί στο πάτωμα μυρίζει ωραία για λίγο καιρό. 75. Μια μπύρα δεν θα κάνει φασαρία επειδή άφησες το καπάκι της τουαλέτας όρθιο. 76. Μια μπύρα δεν θα σου γυρίσει το καθρεφτάκι στο αυτοκίνητο για να βάλει κραγιόν. 77. Μια μπύρα δεν θα πάρει ποτέ αυτοκίνητο με αυτόματο κιβώτιο ταχυτήτων. 78. Μια μπύρα δεν θα σου τρακάρει ποτέ το αυτοκίνητο. 79. Με ελάχιστες γνώσεις μπορείς να φτιάξεις μόνος σου μια μπύρα, όπως τη θες. 80. Μπορείς να ξεφορτωθείς εύκολα μια αποτυχημένη επιλογή μπύρας. 81. Μια μπύρα δεν περιμένει φιλοφρονήσεις, όταν τελειώσεις μαζί της. 82. Μερικές μπύρες έχουν υπέροχα στήθη (π.χ. St. Pauli Girl) 83. Αν βγάλεις μια μπύρα από το ψυγείο μόνο για να την δεις και αποφασίσεις να την πιεις, δεν πρόκειται να σε κατηγορήσει για βιασμό. 84. Μια μπύρα δεν πρόκειται να σε στείλει σε Supermarket για σερβιέτες 85. Μια μπύρα δεν πρόκειται να σε πει ψεύτη άμα πεις ότι αγόρασες το Penthouse για τα άρθρα του. 86. Μια μπύρα δεν θα γεμίσει το παλιό σου ΤΟΥΟΤΑ με αμόλυβδη με την δικαιολογία ότι γλίτωσε 200 δρχ. 87. Μια μπύρα δεν θα σε αναγκάσει να φας κάποιο "καινούργιο" υγιεινό φαγητό που να είναι σαν παλιά λάδια της ΒΡ.

01. Πως μπορείς να κάνεις έναν άντρα να πάρει τα χέρια του από πάνω σου; - Παντρέψου τον. 02. Πως θα κάνεις τον άντρα σου να αγαπά μόνο εσένα και καμιά άλλη; -Γίνε η γραμματέας του. 03. Οι άντρες είναι υπέρ των προγαμιαίων σχέσεων. - Μέχρι να αποκτήσουν κόρη. 04. Πως θα πνίξεις έναν άντρα; - Κόλλησε ένα πορνοπεριοδικό στον πάτο της πισίνας. 05. Αν είσαι ερωτευμένη με το χαμόγελό του .... ... Μην κάνεις το λάθος και τον παντρευτείς ολόκληρο !

01. Είναι απλή λογική όταν πηγαίνετε στην τουαλέτα, φεύγοντας να σηκώνετε το γαμ**νο το καπάκι. 02. Καταλάβετε επιτέλους ότι τα ψώνια στα μαγαζιά δεν μας συγκινούν. 03. Αν πρέπει εμείς να δούμε την Εσμεράλντα πρέπει και εσείς να δείτε το τελικό του μπάσκετ. 04. Αν θέλετε ένα καλό παιδί για σχέση , σταματήστε να βγαίνετε με μαλάκες. 05. Αν νομίζετε ότι είστε χοντρή μην μας ρωτάτε , απλά κάντε δίαιτα... 06. Η πρόταση "Αστο" ή "Καλά ότι πεις" δεν είναι ότι καλύτερο για να κλείσετε μια συζήτηση μετά από ένα καυγά. 07. ...θέλω να μείνουμε μόνο φίλοι...(τι σπαστικό) 08. Όταν λέτε όχι σταματήστε να εννοείτε ναι.. 09. Αν θέλετε υγιή σεξουαλική ζωή γεμάτη με ένταση και πάθος, σταματήστε να υποκρίνεστε οργασμούς. 10. Το να προσπαθείτε να προκαλέσετε εκείνο τον τεράστιο τύπο στο μπαρ , δεν είναι καθόλου αστείο.. 11. Μην ρωτάτε αν θέλουμε και άλλη μπύρα.....εννοείτε! 12. Ναι σας ακούσαμε την πρώτη φορά μην το επαναλαμβάνετε..(τι γκρίνια Θεέ μου). 13. Εάν ζητάτε ειλικρίνεια , μην κάνετε ερωτήσεις που ξέρετε ότι οι απαντήσεις θα σας ενοχλήσουν. 14. Μία λέξη "Πεολειξία" (το γνωστό μας τσι***κι) Μάθε τε τη - Αγαπήστε τη - Ζήστε τη ! 15. Όλα αυτά τα ανδρικά πανέμορφα μοντέλα που βλέπετε είναι gay παραδεχτείτε το ! 16. Ναι ο Ρίτσαρντ Γκήρ, ο Τόμ Κρούζ, και Μπράντ Πίτ είναι πολύ ωραίοι άντρες ακριβώς το ίδιο όμορφες, είναι και η Κλώντια Σίφερ, η Μισέλ Φάιφερ και η Τζούλια Ρόμπερτς επειδή όμως ποτέ δεν θα γνωρίσουμε κανέναν από αυτούς τους ανθρώπους, ας κοιτάξουμε να είμαστε καλά μεταξύ μας. 17. Παρόλα αυτά που έχετε ακούσει ή έχετε διαπιστώσει ...δεν είναι όλοι οι άντρες κρετίνοι. 18. Οποισδήποτε μπορεί να αγοράσει προφυλακτικά. 19. Έχετε ήδη αρκετά ρούχα !!!!!! 20. Ναι επίσης έχετε πάρα πολλά παπούτσια!!! 21. Όχι δεν ξέρουμε τι μέρα είναι ..γιατί ρωτάτε ; γράψτε τις επετείους στο ημερολόγιο ! 22. Ο πονοκέφαλος που κρατάει 4 εβδομάδες, είναι πρόβλημα...δείτε ένα γιατρό! 23. Μην υποκρίνεστε , προτιμούμε να είμαστε ανεπαρκής παρά ηλίθιοι.. 24. Όταν είμαστε στο κρεβάτι και δείχνουμε κουρασμένοι , δεν θέλουμε να συζητήσουμε την σχέση μας, απλά είμαστε κουρασμένοι ..!! 25. Οτιδήποτε φοράτε είναι καταπληκτικό ...πραγματικά..! 26. Το κλάμα είναι εκβιασμός, χρησιμοποιήστε το αν χρειάζεται, αλλά μην περιμένετε να μας αρέσει. 27. Ναί,Οχι και Μμμμμ..., είναι οι ιδανικές απαντήσεις. 28. Ζητήστε αυτό που θέλετε μια και καλή, οι υπαινιγμοί ή τα υπονοούμενα δεν πιάνουν. 29. Το παιχνίδι του έρωτα είναι όμορφο, μην το κάνετε επάγγελμα εσείς θα δυστυχήσετε στο τέλος. 30. Μην λέτε σε όλους τους άντρες τα ίδια, κάποια στιγμή θα συναντηθούμε αι σκεφτείτε πώς θα σας αντιμετωπίσουμε μετά. 31. Μην ρίχνετε υπονοούμενα σε άλλους άντρες όταν είμαστε τουλάχιστον παρόν, το ξύλο κανέναν δεν ωφέλησε. 32. Ναι μερικές φορές μας αρέσει να σας πονάμε στον έρωτα....δεν σημαίνει ότι σας μισούμε ! 33. Το ότι κοιτάμε άλλες γυναίκες δεν σημαίνει απολύτως τίποτα άλλωστε πως θα εκτιμήσουμε αυτό που έχουμε δίπλα μας! 34. Το να μας μιλάτε για το πρώην σας, δεν μας κομπλάρει απλά μπορεί να γυρίσετε σε αυτόν το συντομότερο ! 35. Η σχέση μας δεν μπορεί ποτέ να είναι όπως τους δύο πρώτους μήνες...παραδεχτείτε το !!

Έχουν περάσει τα μεσάνυκτα και 2 τύποι μιλάνε μεγαλόφωνα έξω από κάποιο σπίτι σε μια φτωχογειτονιά. Οι φωνές τους όμως ενοχλούνε τον ένοικο του σπιτιού, ο οποίος βγαίνει στο παράθυρο και τους λέει να πάνε πιο μακριά γιατί με τις φωνές τους δεν μπορεί να κοιμηθεί και το πρωί πρέπει να ξυπνήσει χαράματα για να πάει στη δουλειά του. -Μάλιστα κύριε έχετε δίκαιο του απαντάνε! Ο άνθρωπος κλείνει το παράθυρο αλλά αυτοί μένουν εκεί και συνεχίζουν να μιλάνε δυνατά. Το παράθυρο μετά από λίγο ξανανοίγει κι αυτή τη φορά ο ένοικος του σπιτιού τους φωνάζει αγριεμένος ότι αν δεν απομακρυνθούνε θα φωνάξει την αστυνομία. -Μάλιστα κύριε έχετε απόλυτο δίκαιο ξαναλένε πάλι αυτοί. Ωστόσο δεν απομακρύνονται και συνεχίζουν τη θορυβώδη συζήτηση τους έξω από το παράθυρο του ανθρώπου που αυτή τη φορά βγαίνει πάλι στο παράθυρο με μια καραμπίνα (Kalasnikof νομίζω) και τους απειλεί ότι θα τους πυροβολήσει αν συνεχίσουν να τον ενοχλούνε. Τότε ο ένας από τους δυο τύπους του λέει: -Έχετε δίκαιο κύριε να διαμαρτύρεστε αλλά έχουμε μια σοβαρή διαφωνία με το φίλο μου από εδώ, στην οποία, ίσως εσείς θα μπορεούσατε να δώσετε τη γνώμη σας ώστε να λείξει το θέμα και να πάμε όλοι για ύπνο.... -Τί είδους διαφωνία είναι αυτή; ρωτάει με περιέργεια ο ένοικος του σπιτιού. -Να, εγώ, παρεμβαίνει ο άλλος, ισχυρίζομαι ότι αν σε ένα άνδρα του προτείνουν ένα ποσ ο πενήντα εκατομμυρίων μπορεί να καθήσει να τον πηδήξει ενώ ο φίλος μου λέει ότι αυτό είναι αδύνατο. Εσείς τί λέτε; Θα καθόσασταν να σας πηδήξουν μια φορά για να πάρετε πενήντα εκατομμύρια; Ο ένοικος του σπιτιού ξαφνιάζετε μπροστά στο ερώτημα που του θέτουν...Στέκεται στο παράθυρο σκεφτικός, ξύνει το κεφάλι του και ρωτάει για να βεβαιωθεί. -Πενήντα εκατομμύρια είπατε; Ναι, βέβαια, για πενήντα εκατομμύρια βρε παιδιά σίγουρα θα καθόμουνα να με πηδήξει κάποιος. Τότε ο ένας από τους 2 τύπους λέει στον άλλο: -Τ ακουσες που στόλεγα και δεν με πίστευες; Κώλοι διαθέσιμοι υπάρχουνε. Τα λεφτά δεν υπάρχουν............

Ήταν 2 καουμπόηδες και μπαίνουν μέσα στο σαλούν. Λέει ο Μπιλ στον Τζο: - "Βλέπεις αυτόν με το μπλε πουκάμισο;" - "Ποιόν;", λέει ο Τζο. - "Αυτόν", λέει ο Μπιλ. - "Μα υπάρχουν 5 με μπλε πουκάμισο", λέει ο Τζο. - "Τέλος πάντων. Βλέπεις αυτόν με το μαύρο παντελόνι;", λέει ο Μπιλ. - "Ποιόν;" λέει ο Τζο. - "Αυτόν!", λέει ο Μπιλ. - "Μα υπάρχουν 5 με μαύρο παντελόνι", λέει ο Τζο. - "Τέλος πάντων. Βλέπεις αυτόν με το καφέ γιλέκο;", λέει ο Μπιλ. - "Ποιόν;", λέει ο Τζο. - "Αυτόν", λέει ο Μπιλ. - "Μα υπάρχουν 5 με καφέ γιλέκο", λέει ο Τζο. Τότε και ο Μπιλ βγάζει το πιστόλι του και``ΡΑΝ``, ``ΡΑΝ``, ``ΡΑΝ``, ``ΡΑΝ``, καθαρίζει τους 4 και λέει: - "Να, αυτόν σου λέω."

1. Οι καθρέφτες του αυτοκινήτου δεν υπάρχουν για να φτιάχνετε το μακιγιάζ σας. 2. Η αριστερή λουρίδα δεν έχει όριο ταχύτητας 50 Χμ. 3. Η σωστή θέση οδήγησης δεν είναι αυτή που κολλάς το κάθισμα στο τιμόνι. 4. Υπάρχει και το φλας όταν θέλετε να στρίψετε. 5. Αργά δεν σημαίνει και με ασφάλεια. 6. Η ευθεία είναι πάντα ο συντομότερος δρόμος. 7. Το φρένο δεν είναι τηλέφωνο .. 8. Το τιμόνι υπάρχει για να στρίβετε, όχι για να τρίβετε το στήθος σας 9. Το ταμπλό δεν είναι σύνθετο .. 10. Η πίσω εταζέρα δεν είναι ράφι σε κουκλόσπιτο ..

01 . Αν εσύ προσωπικά σώζεις την πιτσαρία της γειτονιάς σου από τη χρεοκοπία . 02 . Αν ξυπνάς δέκα λεπτά πριν από το μάθημα . 03 . Αν το πρωινό σου αποτελείται από έναν φραππέ πριν μπεις στο Αμφιθέατρο . 04 . Αν επειδή έχεις πάρει πολύ καιρό να πλύνεις τα ρούχα σου , φοράς το μαγιό σου στην τάξη . 05 . Αν κοιμάσαι περισσότερο στη τάξη παρά σπίτι σου . 06 . Αν μένεις σε ένα σπίτι μικρότερο από τα περισσότερα τροχόσπιτα . 07 . Αν πανηγυρίζεις κάθε φορά που βρίσκεις ένα κατοστάρικο . 08 . Αν παίρνεις περισσότερα e-mails από γράμματα . 09 . Αν τρως στην λέσχη επειδή είναι " τσάμπα " παρόλο που είναι αηδία . 10 . Αν χρειάζεσαι φτυάρι για να βρεις το πάτωμα του δωματίου σου.

Από τότε που πρωτοϋπήρξαν τα διαγωνίσματα, άρχισαν να υπάρχουν και τα σκονάκια . Οι μικρές αμαρτίες κάθε μαθητή . Και νομίζω , ότι οποιοσδήποτε θα αρνιόταν αυτή την αμαρτία του, θα ψευδόταν . Και κάπως έτσι , εδώ φτιάχνοντας τον τελευταίο τσελεμεντέ ενός μαθητή , πρωτοπορούμε προωθώντας τα σκονάκια ! Σ αυτό τον αγώνα δεν νικάει ο εξυπνότερος , αλλά ο πιο " κωλόφαρδος " . 1 . Το πρώτο και καλύτερο εξάρτημα του μαθητή , το θρανίο . άσπρο , πράσινο , κίτρινο , με μπλε βούλες , μονό , διπλό , extra large , με μουτζούρες ή χωρίς . Αλλά πάνω από όλα , ο παράδεισος για τα σκονάκια . Λίγα τετραγωνικά εκατοστά ελεύθερα , για το μάθημα της ιστορίας ή τον αόριστο β΄ των αρχαίων . 2 . Μπορεί να πέφτει " δούλεμα " στις κοπέλες που επιδεικνύουν συνεχώς τις κομψές τους κασετίνες , αλλά " όσα δεν φτάνει η αλεπού " Μα , φυσικά ! Ανάμεσα στα μολύβια , στις τσίχλες και τα προφυλακτικά , χωράνε άνετα μερικά σκονάκια . Σε μικροσκοπικά χαρτάκια , πάνω σε γόμες , μέσα στο διαφανές πλαστικό ενός στύλου . Όλα αυτά , συνήθως είναι δανεικά κι αγύριστα , αλλά αυτά έχει το επάγγελμα ( ! ) 3 . Συνεχώς οι μαθητές παραπονιούνται για τους τέσσερις τοίχους που τους κλείνουν ερμητικά μέσα σε μια αίθουσα , που μοιάζει με δωμάτιο νοσοκομείου . Οι τοίχοι βεβαίως είναι πεντακάθαροι ( μπλιαξ ! ) , αλλά εμείς φροντίζουμε να τους κάνουμε ακόμα χειρότερους . Πάνω στους τοίχους , κάτω στα πατώματα ή και - γιατί όχι ; - στο ταβάνι . Αρκεί να μην έχουμε μυωπία . Ατέλειωτος χώρος για να γράψουμε σκονάκια ! ( Μπορείτε να το εφαρμόσετε και στην καρέκλα σας , αν βέβαια τα " οπίσθια " σας δεν καλύπτουν όλο τον χώρο . ) 4 . Το να προσπαθούμε να ακούσουμε τι μας λέει στα κρυφά ο μπροστινός ή ο " πισινός " , συνήθως έχει άσχημα αποτελέσματα ( βλέπε μηδενισμό κόλλας ) . " Το καλό το παλικάρι " , όμως , " ξέρει κι άλλο μονοπάτι " . Θυμάμαι μια κοπέλα με μακριά μαλλιά που καθόταν μπροστά μου , η οποία ποτέ δεν " βοηθούσε " σε καταστάσεις άμεσης ανάγκης . Μια τσίχλα ( χωρίς ζάχαρη ) και το μικροσκοπικό χαρτάκι με το σκονάκι επάνω , ταίριαζε υπέροχα στην καινούργια μπλούζα της . Τα μαλλιά της δε , το έκρυβαν απόλυτα . Βέβαια , της πήρε πολλή ώρα για να ξεκολλήσει στο τέλος την τσίχλα , αλλά άξιζε ... 5 . " Ααααα αααα. Ψουυυυυ ! " . Τώρα που έχουμε χειμώνα για τα καλά , κρύα . ιώσεις , κρυώματα , αλλεργίες . " Πάρε zewasoft " , όπως λέει η διαφήμιση για τα χαρτομάντιλα . Κι αυτή είναι η λέξη κλειδί ! Ένα χαρτομάντιλο με χημεία , παρακαλώ . Πρόσεχε μονάχα , μήπως τυχαία το χρησιμοποιήσετε ! 6 . Τι ώρα είναι ; Η ώρα περνάει . Δέκα λεπτά σας έχουν μείνει . Παρανοϊκή ψύχωση έχει καταλήξει ο χρόνος . Και συνέχεια πεταχτές ματιές στο ρολόι . Καιρός να μας σώσει ο " χρόνος " . Τα παλιά ρολόγια που κουρδίζονται και έχουν την ημερομηνία επάνω γραμμένη . Εμείς απλά αλλάζουμε το χαρτάκι , που δείχνει την ημερομηνία , με το χαρτάκι που δείχνει τις ρίζες στην χημεία . 7 . Το είχε η μοίρα μας να πέσουμε με το μηχανάκι και να σπάσουμε το πόδι μας ! Τι να κάνουμε ; ! Τουλάχιστον , ας επωφεληθούμε από αυτό , μιας και μπορούμε . Ο γύψος , ανάμεσα στις υπογραφές και τις αφιερώσεις ( και φυσικά το σπασμένο πόδι ) , χωράει και λίγο από το αρχαίο κείμενο του Σοφοκλή . Το μόνο κακό είναι ότι επί 3-4 μήνες , θα κουβαλάς τον Σοφοκλή μέχρι και στην τουαλέτα ! 8 . " Πατάτεεεεεεεεεεεες ! " Το δυναμικό πεδίο δεν ορίζεται δυναμικό ! " Εδώ οι καλές πατάτεεεεεεεες! " και διαφορές δυναμικού " Πάρε κόσμε ! " γιατί δεν είναι συντηρητικό " Όλα τα μαχαιρώνουμε , όλα τα σφάζουμε ! ( Ουδέν σχόλιο , αρκεί να έχει ο πατέρας σας Ντάτσουν με πατάτες ) . 9 . Ντρίιιιιν Ντρίιιν.. ( το κινητό ) - " Ναί ; Έλα μαμά ! " - " Επίκεντρη λέγεται κάθε γωνία που η κορυφή της " - " Σ ακούω , μαμά ! Τι είπες ότι έπαθε ο μπαμπάς ; " - " είναι στο κέντρο του κύκλου . " - " Ναι , κι εγώ σ αγαπώ μαμά ! " . ( Έχεις κινητό ! ; Σώθηκες ! ) 10 . Θυμάσαι εκείνα τα ωραία αθλητικά παπούτσια με την αερόσολα τις προάλλες ; Ναι , εκείνα . Ξέρεις ποια λέω . Είδες τις σόλες ; Δίπλα που έγραφε Fila , είδες τίποτε άλλο ; Δεν πρόσεξες , ε ; Εγώ όμως πρόσεξα ! Ποιώ , εποίουν , ποιήσω , εποίησα ( τα υπόλοιπα τα ξέχασα βλέπεις έχω βγάλει τα παπούτσια μου ) 11 . Ουφ Πάλι σκονάκι ; Μας έχει μείνει η Αντιγόνη , ε ; Εμμμ Εύρηκα ! Έχω πολλές φορές σε παζάρια και πανηγύρια τους πλανόδιους πωλητές να πουλούν την πραμάτεια τους , και συνήθως , κοσμήματα . Ένα από τα πιο εντυπωσιακά στολίδια είναι ο κόκκος ρυζιού που γράφουν το όνομα σου επάνω. Έχεις δει ρύζι που να γράφει τις 7 τραγωδίες του Σοφοκλή επάνω ; Προσοχή ! Προσοχή ! Μην το δοκιμάσετε αυτό στο σχολείο ! Aκρως επικίνδυνο ! ( Μας διαβάζουν και καθηγητές ! )

1. Στο Λίβανο, επιτρέπεται στους άντρες να κάνουν σεξ με ζώα, αρκεί τα ζώα να είναι θηλυκά. Εάν οι σεξουαλική επαφή είναι με αρσενικό ζώο, επιβάλλεται ποινή θανάτου (Δηλαδή σε παίρνουν μάτι από μακριά να κάνεις ότι κάνεις με την κατσίκα και πλησιάζουν κοντά να δουν μην είναι τράγος? 2. Στο Μπαχρέιν ένας άντρας γυναικολόγος επιτρέπεται να εξετάσει μια γυναίκα, αλλά του απαγορεύεται να κοιτάζει απευθείας στα γεννητικά της όργανα κατά τη διάρκεια της εξέτασης. Επιτρέπεται μόνο να βλέπει μέσω καθρέφτη. (Σε κάνει να ελπίζεις ότι δε θα χρειαστείς ποτέ να σε χειρουργήσει γυναικολόγος, ε?) 3. Απαγορεύεται τους Μουσουλμάνους να κοιτάζουν τα γεννητικά όργανα ενός νεκρού. (Κάτι ακούσαμε τον τελευταίο καιρό για τη διαθήκη του πώς-τον-λέγαν "τρομοκράτη") Το ίδιο ισχύει και για τους νεκροθάφτες. Τα όργανα λοιπόν του νεκρού πρέπει να καλύπτονται μ ένα κομμάτι ξύλο ή ένα τούβλο. (Τούβλο?) 4. Στην Ινδονησία η τιμωρία για τον αυνανισμό είναι αποκεφαλισμός! (Εδώ είμαστε!!!!) 5. Στο Γκουάμ υπάρχουν άντρες που η πλήρης τους απασχόληση είναι να βρίσκουν παρθένες οι οποίες τους πληρώνουν για να κάνουν έρωτα. Ο λόγος? Στο Γκουάμ απαγορεύεται από το νόμο να παντρεύονται οι παρθένες!!! (Για να το σκεφτούμε λιγάκι. . . Γιατί δε μας είπαν τίποτα για κάποια παραπλήσια έστω δουλειά στον επαγγελματικό μας προσανατολισμό? Αραγε πώς θάταν ένα Τμήμα μιας Σχολής τέτοιο? Οι βάσεις που θα πήγαιναν? Πω πω . . . !!) 6. Στο Χονγκ Κονγκ μια απατημένη σύζυγος μπορεί νομίμως να σκοτώσει το μοιχό άντρα της, αλλά της επιτρέπεται να το κάνει μόνο με τα χέρια της!! Την ερωμένη του συζύγου, κατά τα άλλα, μπορεί να τη σκοτώσει η απατηθείσα όπως της αρέσει! 7. Στο Λίβερπουλ, λέει, επιτρέπεται να είναι τοπλες οι πωλήτριες αλλά μόνο σε μαγαζιά που πουλάνε τροπικά ψάρια! (Νο κόμεντς!) 8. Στο Κάλι, στη Κολομβία, μια γυναίκα επιτρέπεται να κάνει έρωτα μόνο με το σύζυγό της, αλλά την πρώτη φορά που θα γίνει αυτό, πρέπει νάναι παρούσα και η μητέρα της . . . (Τώρα αυτό μήπως σας φέρνει στο μυαλό κάτι με ματωμένα σεντόνια που πρέπει να κρεμαστούν στο παράθυρο, πράγμα που συνέβαινε [εύχομαι να ισχύει ο παρατατικός] σε πιο κοντινά μας από την Κολομβία μέρη?) 9. Στο Σάντα Κρουζ στη Βολιβία είναι παράνομο ένας άντρας να κάνει σεξ με μια γυναίκα και τη μητέρα της ταυτοχρόνως! (Τι λέμε τώρα? Γιατί άραγε έπρεπε να φτάσουν να νομοθετήσουν επ αυτού?) Και ένα 10ο για να κλείσουμε με Αμερικάνους . . . Θα το αφήσω ασχολίαστο 10. Στη Μέριλαντ απαγορεύεται να πωλούνται προφυλακτικά από μηχανές με κέρμα παρά μόνο εάν η μηχανή βρίσκεται σε μέρη όπου πωλούνται οινοπνευματώδη για κατανάλωση στον ίδιο χώρο!!

Μια κυρία παίζει στην ρουλέτα αλλά όλο χάνει!΄Εχει μείνει μόνο με 20 χιλιάρικα και μονολογεί παθιασμένα "-Μα τι κωλοτύχη σήμερα κι αυτή..".Κάποιος που κάθεται δίπλα της προσπαθώντας να την καθησυχάσει της προτείνει: "-Μα γιατί δεν παίζετε κάποιον αριθμό...όπως την ηλικία σας;".Με το που τελειώνει την φράση του ο κύριος φεύγει. Λίγα λεπτά μετά ακούει σαματά, φασαρία από το τραπέζι της ρουλέτας. "Ίσως νίκησε" σκέφτεται και σηκώνεται να δεί. Σπρώχνει τον κόσμο που είχε μαζευτεί για να περάσει και βλέπει έκπληκτος την κυρία στο πάτωμα και τον υπεύθυνο των στοιχημάτων από πάνω της να της κάνει αέρα! "-Τι συμβαίνει; Είναι καλά;" "Δεν ξέρω" ,λέει ο άλλος. "Πόνταρε όλα της τα λεφτά στο 29 και έπεσε το 36.Και τότε λιποθύμησε...."

Δύο φίλοι παίζουν γκολφ. Ο ένας από τους δύο αστοχεί και αρχίζει να βρίζει.. - (.....) να πάρει, αστόχησα! - Μη βρίζεις γιατί ο Θεός σε βλέπει, σε ακούει και θα σε τιμωρήσει. Μετά από λίγο ξανααστοχεί και βρίζει πάλι.. - (.....) να πάρει, αστόχησα! - Μη φέρεσαι έτσι γιατί ο Θεός θα σου στείλει κακό σημάδι.. Ο νευρικός τύπος αστοχεί και πάλι και συνεχίζει.. - (...) να πάρει αστόχησα! Ξαφνικά πέφτει ένας κεραυνός αλλά χτυπάει τον άλλο παίχτη και ακούγεται μια φωνή από τα σύννεφα: - Να πάρει, αστόχησα..

Η δίκη είχε ξεκινήσει. Ένας πολύ ανθυγιεινός τύπος δικαζόταν και ο δικαστής απευθυνόμενος σ αυτόν λέει: -Κατηγορείσαι ότι σκότωσες μια δασκάλα με ένα αλυσοπρίονο... -Παλιοψεύτη ! Ακούγεται μια φωνή από το βάθος της αίθουσας του δικαστηρίου. -Ησυχία στο ακροατήριο, φωνάζει ο δικαστής, και κοιτάζει πάλι τον κατηγορούμενο λέγοντας του: -Κατηγορείσαι επίσης, ότι σκότωσες το παιδί που μοιράζει τις εφημερίδες με ένα φτυάρι... -Παλιομίζερε ! Ακούγεται η ίδια φωνή από το βάθος της αίθουσας του δικαστηρίου. -Είπα ησυχία ! Φωνάζει ο δικαστής, κοιτάζει πάλι τον κατηγορούμενο και του λέει: -Κατηγορείσαι επίσης, ότι σκότωσες και ένα ταχυδρόμο με ένα ηλεκτρικό τρυπάνι... -Εγωιστικό γαϊδούρι ! Ξεφωνίζει ο ίδιος τύπος. -Τι ξεσπάσματα είναι αυτά κύριε μου; Ρωτά ο δικαστής. -Κύριε Δικαστά, είμαι γείτονας του κατηγορούμενου 10 χρόνια τώρα, και ξέρετε... ...ποτέ δε μου δάνεισε ένα εργαλείο όταν το χρειαζόμουν

Αλεξάνδρα Αθανασίου, Ακτινοδιαγνώστρια, Διευθύντρια Κέντρου Απεικόνισης Μαστού ΜΗΤΕΡΑ, και Πέτρος Παπαχρήστου, Διευθυντής Πληροφοριακών Συστημάτων ΥΓΕΙΑ-ΜΗΤΕΡΑ, HHG Η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence, AI) στον τομέα της υγείας έχει ήδη δώσει δείγματα γραφής με πολύ καλά αποτελέσματα. Η εξέλιξη των ιατρικών τεχνολογιών σε συνδυασμό με την αυτόματη ανάλυση ιατρικών δεδομένων μέσω τεχνητής νοημοσύνης συνεισφέρουν σε μια επανάσταση στον τομέα της υγείας με ιδιαίτερα ευνοϊκά αποτελέσματα. Ένας από τους τομείς όπου η Τεχνητή Νοημοσύνη είναι κατ’ εξοχήν πολλά υποσχόμενη είναι η Ιατρική Απεικόνιση Ακριβείας (Precision Imaging), ένας τομέας που διαδραματίζει καθοριστικό ρόλο στη συνολικότερη Ιατρική Ακριβείας σε Εξατομικευμένη βάση (Personalized-based Precision Medicine). Το Κέντρο Απεικόνισης Μαστού του ΜΗΤΕΡΑ συμμετέχει στο ερευνητικό έργο ODELIA που χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και ξεκίνησε την 1η Ιανουαρίου 2023. Στόχος του ODELIA είναι μια επαναστατική προσέγγιση της Τεχνητής Νοημοσύνης (ΤΝ) στον τομέα της απεικόνισης μαστού μέσω της χρήσης της τεχνικής μάθησης «σμήνους» (Swarm Learning). Ο ορισμός της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι αρκετά απλός. Ο στόχος είναι να αναπτύξουμε έξυπνους αλγορίθμους και λύσεις που θα επιτρέπουν στους υπολογιστές να αναπαράγουν ή ακόμα και να υπερβαίνουν τις ανθρώπινες δυνατότητες σε συγκεκριμένα προβλήματα, καθιστώντας την ένα χρήσιμο εργαλείο για τον ιατρό. Τα μοντέλα Τεχνητής Νοημοσύνης στην υγεία έχουν τεράστια δυναμική για τη βελτίωση της λήψης αποφάσεων στην κλινική πρακτική, με αποτέλεσμα να προσδιορίζονται έγκαιρα, καλύτερα και με μεγαλύτερη ακρίβεια διαγνώσεις, προγνώσεις και θεραπευτικές αγωγές ασθενειών. Ένα από τα βασικά προβλήματα στην εφαρμογή της Τεχνητής Νοημοσύνης στην υγεία είναι η έλλειψη αρκετά μεγάλων συνόλων δεδομένων για την εκπαίδευση των μοντέλων. Αυτό ισχύει ιδιαίτερα για την ανίχνευση του καρκίνου, όπου η συλλογή δεδομένων αντιμετωπίζει σοβαρά πρακτικά, ηθικά και νομικά εμπόδια. Το πρόγραμμα ODELIA στοχεύει στην αντιμετώπιση αυτών των εμποδίων μέσω της υλοποίησης της τεχνικής μάθησης «σμήνους», μιας νέας προσέγγισης που επιτρέπει την εκπαίδευση των ιατρικών αλγορίθμων της ΤΝ με διατήρηση του ιδιωτικού χαρακτήρα των ευαίσθητων δεδομένων και χωρίς κοινή χρήση αυτών. Η μάθηση «σμήνους» (Swarm learning) είναι μια μέθοδος εκπαίδευσης των μοντέλων της τεχνητής νοημοσύνης, όπου πολλές συσκευές συνεργάζονται μαζί. Κάθε συσκευή εκπαιδεύει το δικό της μοντέλο με τα δικά της δεδομένα και κοινοποιεί τις γνώσεις της με άλλες συσκευές. Εργαζόμενες από κοινού, οι συσκευές δημιουργούν ένα πιο ακριβές και αποδοτικό μοντέλο τεχνητής νοημοσύνης. Αυτή η προσέγγιση έχει πλεονεκτήματα έναντι των παραδοσιακών μεθόδων επειδή κάνει καλύτερη χρήση των διαθέσιμων πόρων και βοηθάει στην προστασία του απορρήτου των δεδομένων. Επιπλέον, η συλλογική γνώση από πολλές συσκευές μπορεί να βοηθήσει στη δημιουργία πιο ανθεκτικών και αξιόπιστων μοντέλων. Η επιτυχής ολοκλήρωση του έργου ODELIA αναμένεται να ενθαρρύνει τους συνεργαζόμενους εταίρους να λειτουργήσουν ως πυρήνες για την εκθετική ανάπτυξη του δικτύου και να επεκτείνουν το έργο σε μια πληθώρα ιατρικών εφαρμογών. Αυτό θα παρέχει στους ασθενείς, στους φορείς υγείας και στους πολίτες στην Ευρώπη μια ψηφιακή υποδομή που επιτρέπει την ανάπτυξη εργαλείων Τεχνητής Νοημοσύνης επιπέδου εμπειρογνωμόνων σε μεγάλο όγκο δεδομένων, χωρίς να θέτει σε κίνδυνο την ασφάλεια και την ιδιωτικότητα των δεδομένων. Η επιτυχία του έργου ODELIA θα σημάνει μια μεγάλη πρόοδο στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης στην υγεία, ανοίγοντας το δρόμο για την ανάπτυξη ακόμη περισσότερων πρωτοποριακών εφαρμογών Τεχνητής Νοημοσύνης στο μέλλον. Η ανάπτυξη τέτοιων εφαρμογών θα έχει σημαντικό αντίκτυπο στη βελτίωση της πρόληψης, διάγνωσης και θεραπείας των ασθενειών, ενισχύοντας έτσι την υγεία και την ευημερία των πολιτών. Στο πρόγραμμα ODELIA συμμετέχουν ερευνητές από δώδεκα Ακαδημαϊκά ιδρύματα και εταιρείες από διάφορες ευρωπαϊκές χώρες όπως Ελλάδα, Αυστρία, Γερμανία, Ισπανία, Ολλανδία, Βέλγιο, Ελβετία και Ηνωμένο Βασίλειο. Στους εταίρους, εκτός από το ΜΗΤΕΡΑ, περιλαμβάνονται το Ευρωπαϊκό Ινστιτούτο Βιοϊατρικής Απεικονιστικής Έρευνας, το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο του Άαχεν, το Ινστιτούτο Ογκολογίας Vall d’Hebron, το Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο Radboud, το Πανεπιστημιακό Ιατρικό Κέντρο Utrecht, το νοσοκομείο Ribera Salud, το Fraunhofer Institute for Digital Medicine MEVIS, το OSIMIS, το Technische Universität Dresden, το Πανεπιστήμιο της Ζυρίχης και το Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ. Πηγή: NeaDiatrofis

Ζήσης Ψάλλας Η βιταμίνη Β12 είναι ένα πολύ γνωστό μικροθρεπτικό συστατικό που έχει αναγνωριστεί εδώ και καιρό για τον ουσιαστικό της ρόλο στη διατήρηση της λειτουργίας των νεύρων, στην υποστήριξη της παραγωγής ερυθρών αιμοσφαιρίων και στη διευκόλυνση της σύνθεσης DNA, αλλά και σε όλες τις ζωτικές διαδικασίες για τη συνολική υγεία. Ερευνητές με επικεφαλής τον Δρ. Manuel Serrano από το IRB Barcelona αποκάλυψαν τώρα ότι η βιταμίνη Β12 παίζει καθοριστικό ρόλο στον κυτταρικό επαναπρογραμματισμό και την αναγέννηση των ιστών. Τα ευρήματα δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Nature Metabolism. Η έρευνα επικεντρώθηκε σε μια πειραματική διαδικασία γνωστή ως κυτταρικός επαναπρογραμματισμός που πιστεύεται ότι μιμείται τις πρώιμες φάσεις της επιδιόρθωσης των ιστών. Η ερευνητική ομάδα διαπίστωσε ότι ο κυτταρικός επαναπρογραμματισμός σε ποντίκια καταναλώνει μεγάλες ποσότητες βιταμίνης Β12. Πράγματι, η εξάντληση της βιταμίνης Β12 γίνεται ένας περιοριστικός παράγοντας που καθυστερεί και βλάπτει ορισμένες πτυχές της διαδικασίας του κυτταρικού επαναπρογραμματισμού. Λαμβάνοντας υπόψη την αφθονία της βιταμίνης Β12 στην κανονική διατροφή των ποντικών, οι ερευνητές παρατήρησαν έκπληκτοι ότι η απλή συμπλήρωση βιταμίνης Β12 ενίσχυσε σημαντικά την αποτελεσματικότητα του επαναπρογραμματισμού. Οι ερευνητές επικύρωσαν τα ευρήματά τους σε ένα μοντέλο ελκώδους κολίτιδας, αποδεικνύοντας ότι τα εντερικά κύτταρα που ξεκινούν την αποκατάσταση υφίστανται μια διαδικασία παρόμοια με τον κυτταρικό επαναπρογραμματισμό και επίσης επωφελούνται από τη λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης Β12. Οι ασθενείς με νόσο του εντέρου θα μπορούσαν ενδεχομένως να ωφεληθούν από τη λήψη συμπληρωμάτων βιταμίνης Β12. «Η έρευνά μας αποκαλύπτει έναν κρίσιμο ρόλο της βιταμίνης Β12 στον κυτταρικό επαναπρογραμματισμό και την επιδιόρθωση των ιστών. Αυτά τα ευρήματα υπόσχονται την αναγεννητική ιατρική, με τη δυνατότητα να ωφελήσει τους ασθενείς μέσω μιας βελτιωμένης διατροφής», λέει ο Δρ. Manuel Serrano. Σε αυτή τη μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν τις μεταβολικές απαιτήσεις του κυτταρικού επαναπρογραμματισμού και διαπίστωσαν ότι η βιταμίνη Β12 είναι ένας περιοριστικός παράγοντας για έναν συγκεκριμένο κλάδο του μεταβολισμού που εμπλέκεται σε μια αντίδραση γνωστή ως μεθυλίωση. Ακριβώς, το DNA των κυττάρων που ξεκινά τον επαναπρογραμματισμό ή την επιδιόρθωση των ιστών απαιτούν πολύ υψηλά επίπεδα αυτής της αντίδρασης μεθυλίωσης και επομένως βιταμίνης Β12. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι η ανεπάρκεια βιταμίνης Β12 κατά τον επαναπρογραμματισμό ή την επιδιόρθωση ιστών είχε ως αποτέλεσμα σημαντικές επιγενετικές αλλαγές, οδηγώντας σε σφάλματα στη λειτουργία πολλαπλών γονιδίων. «Η συμπλήρωση με βιταμίνη Β12 διόρθωσε αυτή την ανισορροπία, με αποτέλεσμα βελτιωμένη πιστότητα γονιδιακής λειτουργίας και συνολική βελτίωση της αποτελεσματικότητας επαναπρογραμματισμού», επιβεβαιώνει η Δρ. Marta Kovatcheva, πρώτη συγγραφέας της μελέτης και μεταδιδακτορική ερευνήτρια στο ίδιο εργαστήριο. Πηγή: NeaDiatrofis

Δημήτριος Τζαβούλης, Επεμβατικός Ακτινολόγος, Διευθυντής Τμήματος Επεμβατικής Ακτινολογίας ΥΓΕΙΑ Η νευραλγία τριδύμου (ΝΤ), είναι ένα χρόνιο σύνδρομο νευροπαθητικού πόνου που επηρεάζει την περιοχή του προσώπου. Θεωρείται ίσως ο πιο ισχυρός πόνος, πιθανόν γιατί η περιοχή του προσώπου έχει πολύ πυκνή κατανομή αισθητικών νευρικών απολήξεων ανά τετραγωνικό εκατοστόμετρο. Αποτελεί την συχνότερη νευραλγία προσώπου και εμφανίζεται κυρίως σε γυναίκες ηλικίας 50-70 ετών, χωρίς βέβαια να απουσιάζουν και περιπτώσεις σε παιδιά. Διακρίνεται σε ιδιοπαθή, η πιο συχνή μορφή, στην οποία δεν ανευρίσκεται σαφές αίτιο και σε συμπωματική, όπου υπάρχει υποκείμενη πάθηση. Αυτή μπορεί να είναι η πίεση του νεύρου από κάποια δομή, όπως όγκος ή αγγείο, ή η πολλαπλή σκλήρυνση. Η διάγνωση γίνεται με την λήψη λεπτομερούς ιστορικού, την νευρολογική εξέταση και την μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου με ενδοφλέβια χορήγηση σκιαγραφικού. Πρώτη γραμμή θεραπείας αποτελεί η φαρμακευτική αγωγή. Αν τα συμπτώματα εμμένουν ή υπάρχουν σοβαρές παρενέργειες από τα φάρμακα, επιλέγονται επεμβατικές θεραπείες. Πώς χαρακτηρίζεται ο πόνος της νευραλγίας του τριδύμου νεύρου; Η νευραλγία του τρίδυμου νεύρου χαρακτηρίζεται από κρίσεις έντονου πόνου, που περιγράφονται σαν πολλαπλές μαχαιριές ή ηλεκτρικό ρεύμα (διαξιφιστικός πόνος). Ο πόνος είναι ξαφνικός και πολύ έντονος, διαρκεί για κλάσματα του δευτερολέπτου και επανέρχεται μετά από λίγο. Αυτό μπορεί να επαναλαμβάνεται για διάστημα μέχρι και μίας ώρας. Κατανέμεται μονόπλευρα στο πρόσωπο, συνηθέστερα δεξιά. Αν προσβληθεί ο άνω ή κάτω γναθικός κλάδος υπάρχει πόνος στα χείλη, στα ούλα και στο πηγούνι, ενώ σε προσβολή του οφθαλμικού κλάδου ο πόνος εντοπίζεται στο μέτωπο και στο μάτι. Σε μερικές περιπτώσεις, πριν από την κρίση, υπάρχει ήπιος πόνος ή μούδιασμα, σαν “τσιμπήματα καρφίτσας”. Όταν παρέλθει η κρίση, ο πόνος υποχωρεί τελείως ή υπάρχει μια μικρή ενόχληση, την οποία ο ασθενής δυσκολεύεται να περιγράψει. Αξιοσημείωτη είναι η ύπαρξη των λεγόμενων “περιοχών ενεργοποίησης”, που εντοπίζονται στο πρόσωπο στα χείλη και στη γλώσσα και ο ερεθισμός ή η κίνηση τους οδηγεί σε πρόκληση κρίσης. Για παράδειγμα, το βούρτσισμα των δοντιών, η μάσηση τροφής και το πλύσιμο του προσώπου είναι συνήθειες που μπορούν να πυροδοτήσουν μια κρίση, καθώς επίσης και το κρύο ή το ξύρισμα. Μπορεί να υπάρχουν περίοδοι υφέσεων, όπου οι κρίσεις είναι πιο αραιές και ήπιες, για διάστημα μηνών, αλλά όσο περνούν τα χρόνια τόσο το πρόβλημα εντείνεται, η συχνότητα των κρίσεων αυξάνεται και η ανάγκη για αντιμετώπιση γίνεται επιτακτική. Η νευραλγία του τριδύμου μπορεί να είναι τόσο έντονη και βασανιστική ώστε να οδηγήσει στην αυτοκτονία. Δεν έχει πάρει αδίκως την ονομασία “suicide disease”. Ποια είναι τα αίτια της νευραλγίας του τριδύμου; Η νευραλγία του τριδύμου διακρίνεται σε ιδιοπαθή και συμπτωματική. Η ιδιοπαθής δεν έχει γνωστό αίτιο. Εντάσσεται στο φάσμα των αισθητικών επιληψιών και ο πόνος υφίεται με αντιεπιληπτικά φάρμακα. Στην νευρολογική εξέταση δεν υπάρχουν αντικειμενικά νευρολογικά ευρήματα. Οι παροξυσμοί εμφανίζονται μετά από απλή επαφή ή μάσηση και διαρκούν μέχρι 1-2 λεπτά. Αναφέρεται και ως “επώδυνο τικ” (tic douloureux), σε αντιπαραλληλία με τα ανώδυνα κινητικά τικ, δεδομένου το ξαφνικού μορφασμού λόγω σύσπασης του προσώπου που προκαλείται από την αιφνίδια εισβολή του πόνου. Η συμπτωματική νευραλγία μπορεί να οφείλεται σε: ανευρύσματα εγκεφάλου ανώμαλη πορεία αρτηριών (πχ άνω παρεγκεφαλιδική αρτηρία) όγκους εγκεφάλου (ακουστικό νευρίνωμα, γλοιοβλάστωμα, όγκους παρεγκεφαλιδικής γωνίας) χρόνια μηνιγγίτιδα σαρκοειδικό κοκκίωμα πολλαπλή σκλήρυνση (στο 2-4% των ασθενών) Ποια είναι η θεραπεία της νευραλγίας του τριδύμου; Πρώτη γραμμή θεραπείας της νευραλγίας του τριδύμου αποτελεί η φαρμακευτική αγωγή με αντιεπιληπτικά φάρμακα όπως η καρβαμαζεπίνη, η γκαμπαπεντίνη και η πρεγκαμπαλίνη. Σε περίπτωση παρενεργειών ή αναποτελεσματικότητας στον ασθενή, συνιστώνται οι επεμβατικές θεραπείες, οι οποίες είναι: Τοπική διήθηση (νευρόλυση) του γαγγλίου του τρίδυμου νεύρου (γασσέρειο γάγγλιο) με θερμοκαυτηρίαση RFA Στερεοτακτική ακτινοβολία (gamma-Knife / cyber Knife): Εφαρμόζεται ακτινοβολία στο σημείο έκφυσης του τρίδυμου νεύρου από τον εγκέφαλο. Η επέμβαση αυτή δεν εξασφαλίζει μόνιμα αποτελέσματα και συνήθως υπάρχει υποτροπή στα 3 πρώτα χρόνια. 3. Νευραγγειακή αποσυμπίεση (microvascular decompresion): Αποτελεί την κυριότερη μέθοδο χειρουργικής θεραπείας. Στόχος είναι η αφαίρεση μέσω κρανιοτομίας του αγγείου που γειτνιάζει και πιέζει το τρίδυμο νεύρο. Το ποσοστό επιτυχίας είναι 92%. Ο ρόλος της Επεμβατικής Ακτινολογίας Ο Επεμβατικός Ακτινολόγος υπό ακτινοσκοπική καθοδήγηση θα τοποθετήσει το ηλεκτρόδιο στο γάγγλιο του τριδύμου νεύρου και εν συνεχεία με την βοήθεια ειδικής γεννήτριας θα γίνει θερμοκαυτηρίαση με ραδιοσυχνότητες (RF Ablation). Η θεραπεία γίνεται σε εξωτερική βάση, δηλαδή ο ασθενής δεν χρειάζεται να παραμείνει μετά στο Νοσοκομείο. Στο 98% των ασθενών πετυχαίνουμε ανακούφιση από τον πόνο και την λήψη φαρμάκων. Ένα ποσοστό 15-20% υποτροπιάζει μετά από 12-18 μήνες, όπου και χρειάζεται επανάληψη του ablation. Συμπερασματικά Η θερμοκαυτηρίαση του τριδύμου είναι μια δύσκολη επεμβατική πράξη λόγω της επικίνδυνης ανατομίας της περιοχής. Θα πρέπει να εκτελείται με μεγάλη προσοχή και από έμπειρους επεμβατικούς ακτινολόγους. Η φαρμακευτική θεραπεία παραμένει η πρώτη επιλογή. Η Θερμοκαυτηρίαση με ραδιοσυχνότητες (RF Ablation) θα πρέπει να εξετάζεται σε ασθενείς οι οποίοι έχουν εξαντλήσει τις φαρμακευτικές δόσεις και δεν μπορούν να ανεχθούν τις ανεπιθύμητες ενέργειες των φαρμάκων. Η επεμβατική ακτινολογία αναφέρεται σε διαγνωστικές και θεραπευτικές τεχνικές με τη χρήση ειδικών εργαλείων και απεικονιστικής καθοδήγησης (ακτινοσκόπηση, ψηφιακός αγγειογράφος, αξονικός τομογράφος, μαγνητικός τομογράφος, PET), ώστε να γίνεται με ακρίβεια η προσέγγιση του στόχου. Αυτό σημαίνει ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές, λιγότερες επιπλοκές και μικρότερη παραμονή στη Κλινική. Το Τμήμα Επεμβατικής Ακτινολογίας του ΥΓΕΙΑ, τελεί υπό τη διεύθυνση του κ. Δημήτριου Τζαβούλη, και είναι από τα πιο αναπτυγμένα στην Ευρώπη και καλύπτει τις εξής επεμβάσεις: αγγειακές επεμβάσεις (αγγειοπλαστικές, αντιμετώπιση ανευρυσμάτων, στενώσεων καρωτίδων κλπ., αντιμετώπιση πνευμονικής εμβολής, φλεβικών στενώσεων, παθήσεων στο ήπαρ και στα χοληφόρα, στο ουροποιογεννητικό, αναπνευστικό, πεπτικό, τράχηλο και θυρεοειδή. Πηγή: NeaDiatrofis

Επιστήμονες από το Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Λειψίας, το Ινστιτούτο Max Planck διερεύνησαν αν οι φυτικές ίνες μεταβάλλουν την απόκριση του εγκεφάλου απέναντι στα τρόφιμα. Τα ευρήματά τους, που δημοσιεύθηκαν στο περιοδικό Gut, υποδηλώνουν ότι οι φυτικές ίνες μπορούν να ασκήσουν επίδραση τόσο στη σύνθεση των βακτηρίων του εντέρου όσο και στα σήματα ανταμοιβής στον εγκέφαλο και στη λήψη αποφάσεων σχετικά με την υγιεινή διατροφή. Τα πρεβιοτικά χρησιμοποιούνται για την ενίσχυση του αποικισμού ωφέλιμων βακτηρίων στο έντερο. Αυτές οι δύσπεπτες διαιτητικές ίνες βρίσκονται σε τρόφιμα φυτικής προέλευσης όπως τα κρεμμύδια, τα πράσα, οι αγκινάρες, το σιτάρι, οι μπανάνες και σε υψηλές συγκεντρώσεις στη ρίζα κιχωρίου. Υποστηρίζουν την υγεία του εντέρου προάγοντας την ανάπτυξη και τη δραστηριότητα των ωφέλιμων βακτηρίων του εντέρου. Οι ερευνητές έχουν τώρα διερευνήσει εάν ορισμένα πρεβιοτικά μπορούν επίσης να επηρεάσουν τη λειτουργία του εγκεφάλου βελτιώνοντας την επικοινωνία μεταξύ του μικροβιώματος του εντέρου και του εγκεφάλου. Η παρεμβατική μελέτη του Ιατρικού Κέντρου του Πανεπιστημίου της Λειψίας δείχνει ότι η κατανάλωση υψηλών δόσεων διαιτητικών πρεβιοτικών οδηγεί σε μείωση της ενεργοποίησης του εγκεφάλου που σχετίζεται με την ανταμοιβή ως απόκριση σε ερεθίσματα τροφίμων με υψηλή περιεκτικότητα σε θερμίδες. «Τα αποτελέσματα υποδηλώνουν μια πιθανή σχέση μεταξύ της υγείας του εντέρου και της λειτουργίας του εγκεφάλου, σε αυτήν την περίπτωση της λήψης αποφάσεων για τα τρόφιμα», λέει η Δρ. Veronica Witte, συγγραφέας της μελέτης και επιστήμονας στο Ιατρικό Κέντρο του Πανεπιστημίου της Λειψίας. Επιλέχθηκαν για τη μελέτη νεαροί και μεσήλικες ενήλικες που ήταν υπέρβαροι και ακολούθησαν μια παμφάγα, δυτική διατροφή. Οι 59 εθελοντές κατανάλωναν 30 γραμμάρια ινουλίνης, ένα πρεβιοτικό από ρίζα κιχωρίου, καθημερινά για 14 ημέρες. Κατά τη διάρκεια της λειτουργικής απεικόνισης μαγνητικής τομογραφίας, έδειξαν στους συμμετέχοντες φωτογραφίες φαγητού και ρωτήθηκαν πόσο ήθελαν να φάνε από τα γεύματα που απεικονίζονταν. Μετά το πείραμα της μαγνητικής τομογραφίας, τους δόθηκε το πιάτο με την υψηλότερη βαθμολογία για να το καταναλώσουν. Η εξέταση με μαγνητική τομογραφία επαναλήφθηκε σε τέσσερα χρονικά σημεία, πριν και μετά τη χορήγηση πρεβιοτικών και πριν και μετά από μια φάση εικονικού φαρμάκου, στην οποία οι συμμετέχοντες έλαβαν σκεύασμα με την ίδια ενεργειακή πυκνότητα αλλά χωρίς πρεβιοτικά. Όταν οι συμμετέχοντες αξιολόγησαν τρόφιμα με πολλές θερμίδες, υπήρξε συγκριτικά λιγότερη ενεργοποίηση των περιοχών του εγκεφάλου που σχετίζονται με την ανταμοιβή αφού είχαν καταναλώσει τις πρεβιοτικές ίνες. Αυτή η επίδραση συνοδεύτηκε από μια αλλαγή στη σύνθεση των βακτηρίων του εντέρου. Τα ευρήματα υποδηλώνουν ότι οι λειτουργικές μικροβιακές αλλαγές μπορεί να αποτελούν τη βάση της αλλοιωμένης απόκρισης του εγκεφάλου σε τροφές με υψηλές θερμίδες. Δείγματα αίματος νηστείας από τους συμμετέχοντες εξετάστηκαν για γαστρεντερικές ορμόνες, γλυκόζη, λιπίδια και φλεγμονώδεις δείκτες. Επιπλέον, η μικροχλωρίδα του εντέρου και οι μεταβολίτες τους, δηλαδή τα λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας, μετρήθηκαν σε δείγματα κοπράνων. «Χρειάζονται περαιτέρω μελέτες για να διερευνηθεί εάν οι θεραπείες που αλλάζουν το μικροβίωμα θα μπορούσαν να ανοίξουν νέους δρόμους για λιγότερο επεμβατικές προσεγγίσεις στην πρόληψη και τη θεραπεία της παχυσαρκίας. Η καλύτερη κατανόηση των υποκείμενων μηχανισμών μεταξύ του μικροβιώματος, του εντέρου και του εγκεφάλου θα μπορούσε να βοηθήσει στην ανάπτυξη νέων στρατηγικών που προάγουν πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες σε άτομα που κινδυνεύουν», λέει η Witte. Πηγή: NeaDiatrofis

Σήμερα, περίπου 7 στους 10 ογκολογικούς ασθενείς είναι πιθανόν να επιτύχουν και να ξεπεράσουν το στόχο της πενταετούς επιβίωσης, -μία αύξηση της τάξης του ~40% συγκριτικά με το 1975-, όπως επεσήμανε ο Διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων της MSD Ελλάδας, Αντώνης Καρόκης, κατά τη διάρκεια της ομιλίας του στην επιστημονική διημερίδα της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου (ΕΛΛΟΚ) με θέμα: «Η πρόσβαση στην εξατομικευμένη ιατρική σήμερα & αύριο» που διοργανώθηκε στις 9-10 Νοεμβρίου 2023. Το 73% του οφέλους επιβίωσης για τους συχνότερα εμφανιζόμενους τύπους καρκίνου οφείλεται στις νέες καινοτόμες θεραπείες που έχουν εισαχθεί στην φαρέτρα της ιατρικής κοινότητας τα τελευταία χρόνια, οι οποίες σε συνδυασμό και με την πρώιμη διάγνωση έχουν συμβάλλει στον ολοένα αυξανόμενο αριθμό επιβιωσάντων από τη νόσο2. Από σχετική ανάλυση που έγινε στην Ελλάδα για την επίπτωση της ανοσοογκολογίας, σε 7 ογκολογικές ενδείξεις, φάνηκε ότι σε βάθος πενταετίας οι ογκολογικοί ασθενείς στη χώρα μας αναμένεται να ζήσουν περισσότερο (+34%) και με καλύτερη ποιότητα ζωής (+40%). Παράλληλα, σε βάθος πενταετίας, το σύστημα υγείας μπορεί να εξοικονομήσει έως και €260 εκατ. σε όρους έμμεσου κόστους, καθώς οι ογκολογικοί ασθενείς παραμένουν ενεργοί και παραγωγικοί2. Ο κ. Καρόκης αναφέρθηκε στα σημαντικά βήματα που έχουν καταγραφεί μέχρι στιγμής στην πολιτική υγείας για τον καρκίνο στην Ελλάδα, όπως, μεταξύ άλλων, η εφαρμογή εθνικών προγραμμάτων προσυμπτωματικού ελέγχου, η δημιουργία του Εθνικού Ψηφιακού προγράμματος για τον καρκίνο και οι νέες νομοθεσίες για την παρηγορητική αγωγή και την κατ’ οίκον ογκολογική φροντίδα. Υπάρχει όμως σημαντικός χώρος για βελτίωση με τη δημιουργία ενός Εθνικού Σχέδιου Δράσης για τον Καρκίνο, την επικείμενη λειτουργία του Εθνικού Μητρώου Νεοπλασιών και την αποζημίωση των βιοδεικτών. Παράλληλα, η χώρα θα πρέπει να προετοιμαστεί μέχρι το 2025 για την ενσωμάτωση του Κανονισμού (ΕΕ) 2021/2282 σχετικά με την αξιολόγηση των τεχνολογιών υγείας (ΗΤΑ) για τα ογκολογικά φάρμακα και να διαχειριστεί τον σημαντικό αντίκτυπο των δημοσιονομικών μέτρων στην πρόσβαση των ασθενών στην ογκολογική φροντίδα. «Η ετήσια φαρμακευτική δαπάνη για το 2023 αναμένεται να ξεπεράσει τα 7,1 δισ. ευρώ και μέχρι το 2026 προβλέπεται ότι οι ασθενείς και η βιομηχανία θα καλύπτουν το 68% της συνολικής φαρμακευτικής δαπάνης. Η συμμετοχή των ασθενών το 2026 θα αγγίξει το ένα δισεκατομμύριο ευρώ και η φαρμακευτική βιομηχανία θα παρέχει μέσω του μηχανισμού αυτόματων επιστροφών το 57% της φαρμακευτικής δαπάνης», ανέφερε ο Διευθυντής Εταιρικών Υποθέσεων της MSD Ελλάδας. Και εξήγησε ότι «η στρατηγική της μεταβίβασης του βάρους της περίθαλψης στους ασθενείς και στη βιομηχανία δεν μπορεί πλέον να συνεχισθεί διότι το ύψος των απαιτούμενων επιστροφών για πολλές θεραπείες που αφορούν σοβαρές παθήσεις μπορεί να μην είναι πλέον διατηρήσιμο, επιτείνοντας τις ανισότητες στην πρόσβαση των ασθενών ανάλογα με το κανάλι διάθεσης των θεραπειών. Η απουσία ενιαίου προϋπολογισμού αναμένεται να επιβαρύνει δυσανάλογα συγκεκριμένες ομάδες ασθενών – όπως οι ογκολογικοί ασθενείς – που λαμβάνουν τις θεραπείες τους κυρίως από τα νοσοκομεία». Αξίζει να σημειωθεί ότι, για το 2022 το ποσοστό επιστροφών (clawback) των νοσοκομειακών φαρμάκων αγγίζει το 77% της συνολικής κατανάλωσης των φαρμάκων, καθιστώντας ιδιαίτερα δύσκολη τη διατήρηση των υπαρχόντων και την εισαγωγή νέων θεραπειών για τους ογκολογικούς ασθενείς. «Η χώρα χρειάζεται έναν “οδικό χάρτη” που να στοχεύει στη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης κατά 2 δισ. ευρώ τουλάχιστον την επόμενη τριετία. Λαμβάνοντας μέτρα όπως η πλήρης ανάπτυξη του μηχανισμού της ΕΚΑΠΥ για τα νοσοκομειακά φάρμακα, η αξιοποίηση και δημοσίευση των δεδομένων δαπάνης, μέσα από ένα Κέντρο Δευτερογενούς Διαχείρισης Δεδομένων Υγείας, η υλοποίηση δομικών μεταρρυθμίσεων, όπως ο ψηφιακός φάκελος ασθενή, η διασύνδεση βάσεων δεδομένων και δομών υγείας, η ανάπτυξη συνταγογραφικών αλγορίθμων και ελέγχου εφαρμογής τους και η εντατικοποίηση των διαπραγματεύσεων θα οδηγήσει σε χαμηλότερη συνολικά δαπάνη προς όφελος των ασθενών. Η αντιμετώπιση των στρεβλώσεων που προκαλούνται από κυβερνητικές επιλογές μπορούν άμεσα να μειώσουν τη νοσοκομειακή φαρμακευτική δαπάνη και τα ύψη των επιστροφών κατά 20% απελευθερώνοντας τη δυνατότητα εισαγωγής νέων φαρμάκων στο σύστημα υγείας», εκτίμησε ο κ. Καρόκης. Και κλείνοντας την ομιλία του υπογράμμισε ότι «η εξυγίανση του Συστήματος Υγείας δεν θα μπορέσει να προχωρήσει, αν δεν εξυγιανθεί ο μηχανισμός χρηματοδότησης όλων των βαθμίδων περίθαλψης». Πηγή: NeaDiatrofis

Οι καταστροφικές συνέπειες της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά γίνονται ολοένα και πιο εμφανείς. Αυτό είναι το βασικό μήνυμα της Ευρωπαϊκής Ημέρας Ενημέρωσης κατά των Αντιβιοτικών που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 18 Νοεμβρίου από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχουν Νόσων (ECDC) σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας και μας ενημερώνει η Ελληνική Εταιρεία Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας με την ευγενική υποστήριξη των Strepsils. Δυστυχώς, η ανθεκτικότητα στα αντιβιοτικά δεν μπορεί να διορθωθεί με εύκολες τεχνικές παρεμβάσεις και το ζήτημα πρέπει να αντιμετωπιστεί σε όλα τα επίπεδα της κοινωνίας τονίζει ο κος Στάθης Σκληρός, Γενικός Γιατρός, Γενικός Ιατρός και Πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας και Εκπαίδευσης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Παρακάτω ορισμένοι από τους τομείς που πρέπει να καλυφθούν. Μείωση της ακατάλληλης χρήσης Κάθε χρήση, είτε είναι κατάλληλη είτε όχι, μπορεί να προάγει την εμφάνιση ανθεκτικότητας στα βακτήρια. Δυστυχώς, η ακατάλληλη και υπερβολική χρήση αντιβιοτικών είναι κοινή τόσο στις χώρες υψηλού όσο και στις χώρες με χαμηλό εισόδημα. Ενώ η νομική ρύθμιση των πωλήσεων αντιβιοτικών έχει λειτουργήσει σε ορισμένα μέρη του κόσμου, σε άλλα μέρη οι περιορισμοί αυτοί είναι δύσκολο να εφαρμοστούν στην πράξη. Τούτου λεχθέντος, η επιβολή της ρύθμισης της ακατάλληλης χρήσης θα μπορούσε να έχει άμεσο αντίκτυπο στη διατήρηση της αποτελεσματικότητας αυτών των φαρμάκων που σώζουν ζωές. Για παράδειγμα, τα αντιβιοτικά δεν συνιστώνται για τους περισσότερους πονόλαιμους αφού δεν είναι αποτελεσματικά ενάντια στους ιούς που προκαλούν 8 στους 10 πονόλαιμους. Η ακατάλληλη χρήση αντιβιοτικών οδηγεί στην καταστροφή των ωφέλιμων βακτηρίων και στο τέλος οι βακτηριακές λοιμώξεις θα γίνουν μην αντιμετωπίσημες. Ολοένα και περισσότεροι Έλληνες, λαμβάνουν επίσης χωρίς καθοδήγηση για τον πονόλαιμο σκευάσματα με αντιμικροβιακή δράση όπως τυροθρικίνη, η χρήση της οποίας για μεγάλο διάστημα μπορεί να διαταράξει την ισορροπία της χλωρίδας της στοματικής κοιλότητας. Για τον πονόλαιμο υπάρχει κατάλληλη αγωγή, υπάρχουν καραμέλες για το λαιμό και σπρέι με τα απαραίτητα συστατικά με αντιφλεγμονώδη και παυσίπονη δράση για να αντιμετωπίσουν τον πονόλαιμο όπως είναι οι παστίλιες Strepsils & το Strepfen, επεσήμανε ο κος Σκληρός. Βελτίωση της πρόληψης και του ελέγχου των λοιμώξεων Η πρόληψη των λοιμώξεων, όπως η βελτίωση της υγιεινής, είναι η πρώτη γραμμή άμυνας κατά των ασθενειών και με τη σειρά της κατά της χρήσης αντιβιοτικών. Το ίδιο ισχύει και στον γεωργικό τομέα – τα υγιή ζώα δεν χρειάζονται αντιβιοτικά. Επενδύσεις στον συντονισμό Η παγκόσμια εξάπλωση της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά απαιτεί συντονισμό των προσπαθειών πέρα από τα εθνικά σύνορα, μέσω της συνεργασίας εντός και μεταξύ κυβερνήσεων, οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και διεθνών οργανισμών. Ωστόσο, μέχρι στιγμής η συνεργασία αυτή βρίσκεται συχνά μόνο στα αρχικά της στάδια, επισημαίνει ο κος Αλέξης Σωτηρόπουλος, Ταμίας της Ελληνικής Εταιρείας Έρευνας και Εκπαίδευσης στην ΠΦΥ. Αύξηση της επαγγελματικής και δημόσιας ευαισθητοποίησης Παρά την αυξημένη συνειδητοποίηση της μικροβιακής αντοχής ως απειλής για τη δημόσια υγεία και τη διαθεσιμότητα τεκμηριωμένων οδηγιών για την πρόληψη και τον έλεγχο των λοιμώξεων, την αντιμικροβιακή διαχείριση και την επαρκή μικροβιολογική ικανότητα, η δράση της δημόσιας υγείας για την αντιμετώπιση του ζητήματος παραμένει ανεπαρκής. Χρειάζονται επειγόντως ισχυρότερες παρεμβάσεις και δράσεις για την αντιμετώπιση της μικροβιακής αντοχής, οι οποίες θα είχαν σημαντικό θετικό αντίκτυπο στην υγεία του πληθυσμού και στις μελλοντικές δαπάνες υγειονομικής περίθαλψης στην ΕΕ. Η βελτίωση της ευαισθητοποίησης και της κατανόησης μεταξύ του κοινού, των επαγγελματιών υγείας, των εκπαιδευτικών, των οργανώσεων της κοινωνίας των πολιτών και των κυβερνήσεων είναι απαραίτητη κατά την αντιμετώπιση του προβλήματος της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά. Αυτό θα απαιτήσει αναπόφευκτα τη συμμετοχή φορέων της κοινωνίας των πολιτών, οι οποίοι μπορούν να κινητοποιήσουν την υποστήριξη και να διαδώσουν ευρύτερα τις πληροφορίες και το υλικό στις τοπικές κοινότητες. Τόνωση της έρευνας και της ανάπτυξης νέων αντιβιοτικών, διαγνωστικών και εμβολίων Οι επιστημονικές και διαρθρωτικές δυσκολίες στην ανακάλυψη νέων αντιβιοτικών άρχισαν να εκτιμώνται μόλις τα τελευταία χρόνια, ενώ οι συζητήσεις για το πώς θα ξεπεραστούν οι οικονομικές δυσχέρειες έχουν συγκεντρώσει μεγάλη προσοχή. Για να ξεπεραστούν αυτά τα επιστημονικά εμπόδια, ο δημόσιος τομέας πρέπει να εμπλακεί ώστε να αναπτυχθούν τα αντιβιοτικά, τα διαγνωστικά και τα εμβόλια ύψιστης προτεραιότητας. Χρειαζόμαστε μια νέα εναλλακτική λύση για το παραδοσιακό επιχειρηματικό μοντέλο που βασίζεται σε πατέντες, όπου η απόδοση της επένδυσης δεν εξαρτάται από τον υψηλό όγκο πωλήσεων ή τις υψηλές τιμές των νέων αντιβιοτικών. Είναι σημαντικό να έχουμε στρατηγικές για την ελαχιστοποίηση της περιττής χρήσης, ώστε να διατηρηθεί η αποτελεσματικότητά τους για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα και να διασφαλίσουμε ότι είναι προσιτά για όσους τα έχουν ανάγκη από την αρχή της διαδικασίας ανάπτυξης. Ωστόσο, θα χρειαστεί ισχυρή πολιτική βούληση και ηγεσία για την επίτευξη βιώσιμων λύσεων και τον συντονισμό μεταξύ των τοπικών, εθνικών, περιφερειακών και παγκόσμιων προσπαθειών. Όλοι μας πρέπει να αναλάβουμε δράση τώρα κατέληξε ο κος Σωτηρόπουλος Πηγή: NeaDiatrofis

Το Metropolitan Hospital, μέλος του Ομίλου Hellenic Healthcare Group (HHG), συνεισφέρει σε μια επαναστατική πρωτοβουλία για τη θεραπεία του καρκίνου, συμμετέχοντας στην πρώτη κλινική μελέτη που πραγματοποιείται παγκοσμίως με κύριο ερευνητή τον καθηγητή κ. Δημήτριο Μπαφαλούκο, Διευθυντής Α ́ Ογκολογικής Κλινικής στο Metropolitan Hospital, για τον εμβολιασμό ασθενών με δερματικό μελάνωμα με mRNA εμβόλιο. Η διεθνής κλινική μελέτη πραγματοποιείται μετά την ανακοίνωση των πρώτων ελπιδοφόρων αποτελεσμάτων από τη λήψη του εμβολίου m-RNA_4157 σε συνδυασμό με ανοσοθεραπεία σε περισσότερους από 1.000 ασθενείς από διάφορες χώρες, μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα. Το m-RNA εμβόλιο κατά του καρκίνου αποτελεί μια πρωτοπόρα θεραπευτική παρέμβαση που στοχεύει στην ενεργοποίηση του ανοσοποιητικού συστήματος με τρόπο που θα επιτεθεί στα υπάρχοντα καρκινικά κύτταρα. Σήμερα, μελετάται η δράση του στο δερματικό μελάνωμα, ενώ σύντομα αναμένεται να δοκιμαστεί και για τον καρκίνο του πνεύμονα, του προστάτη, του παγκρέατος και άλλων τύπων. «Πιθανότατα βρισκόμαστε σε μια νέα επανάσταση κατά του καρκίνου! Αναμένουμε πολύ σημαντικά αποτελέσματα για τη δράση του σε συνδυασμό με την ανοσοθεραπεία, η οποία ήδη από μόνη της αποτέλεσε σημαντικό βήμα για την αντιμετώπιση και θεραπεία του καρκίνου» δήλωσε ο κ. Δημήτρης Μπαφαλούκος, Ογκολόγος-Παθολόγος, Ομ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Δυτικής Αττικής, Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Μελανώματος και Διευθυντής Α ́ Ογκολογικής Κλινικής, στο Metropolitan Hospital. Το εμβόλιο κατά του δερματικού μελανώματος βασίζεται στην τεχνολογία των εμβολίων mRNA που αναπτύχθηκε από τους Καθηγητές Drew Weissman και Katalin Kariko οι οποίοι έλαβαν το βραβείο Νόμπελ Ιατρικής και Φυσιολογίας 2023 για τη συμβολή τους στην αντιμετώπιση της πανδημίας Covid-19. Σχετικά με το Metropolitan Hospital Μέλος του Hellenic Healthcare Group, του μεγαλύτερου ιδιωτικού ομίλου παροχής υπηρεσιών υγείας, και από το 2001 που ιδρύθηκε, το Metropolitan Hospital έχει καθιερωθεί στον κλάδο της ιδιωτικής υγείας ως κορυφαίο θεραπευτικό κέντρο στην Ελλάδα και διεθνώς. Αξιοποιεί ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και διαγνωστικά μέσα τελευταίας τεχνολογίας, προσφέροντας υπηρεσίες υγείας υψηλών προδιαγραφών με σεβασμό προς τον ασθενή. Αναπτύσσει πρωτοποριακές ιατρικές υπηρεσίες και διατηρεί συνεργασίες με πρότυπα νοσηλευτικά κέντρα και επιστημονικά ιδρύματα του εξωτερικού. Σε ετήσια βάση, περίπου 35.000 ασθενείς νοσηλεύονται στις 300 κλίνες που διαθέτει, ενώ 350.000 ασθενείς περιθάλπονται στα εξωτερικά ιατρεία και στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών. Συνεργάζεται με περισσότερους από 1.500 ιατρούς και απασχολεί περίπου 800 νοσηλευτές και παραϊατρικό προσωπικό. Πηγή: NeaDiatrofis

Η τρίτη Πέμπτη του Νοεμβρίου κάθε έτους έχει καθιερωθεί ως «Η παγκόσμια ημέρα κατά του καρκίνου του παγκρέατος» και έχει ως στόχο την ευαισθητοποίηση του κοινού για την συγκεκριμένη κακοήθεια. Ο καρκίνος του παγκρέατος αποτελεί την τέταρτη σε θνητότητα κακοήθεια στην Ευρώπη καθώς ευθύνεται για το 7.4% των θανάτων από καρκίνο. Στα αρχικά στάδιά της, η νόσος δεν προκαλεί συμπτώματα με αποτέλεσμα το 80% των περιπτώσεων να διαγιγνώσκoνται ήδη σε προχωρημένα στάδια. Δυστυχώς, η επίπτωση του καρκίνου του παγκρέατος αυξάνεται κατά ~1% ετησίως τα τελευταία έτη, ενώ η θνητότητα κατά 0.2%. Ενώ όμως η επίπτωση του καρκίνου του παγκρέατος παρουσιάζει αυξητική τάση, η επιβίωση βελτιώνεται σταθερά με τις νέες θεραπευτικές εξελίξεις. Συγκεκριμένα, ενώ η πενταετής επιβίωση ήταν κάτω από 5% τις προηγούμενες δεκαετίες πλέον ανέρχεται στο 12%. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν όλες οι νέες θεραπευτικές επιλογές που έχουν αυξήσει την επιβίωση στην θανατηφόρα αυτή νόσο. Με αφορμή αυτή την ημέρα, ιατροί της Θεραπευτικής Κλινικής (Νοσοκομείο Αλεξάνδρα) της Ιατρικής Σχολής του ΕΚΠΑ συνοψίζουν τις σημαντικότερες θεραπευτικές εξελίξεις στην συστηματική θεραπεία αυτής της νόσου. Αρχικά για την προχωρημένη νόσο, την τελευταία δεκαετία ακρογωνιαίος λίθος της θεραπείας είναι η χημειοθεραπεία είτε με οξαλιπλατίνη, 5-φθοριοουρακίλη, ιρινοτεκάνη και λευκοβορίνη (FOLFIRINOX) είτε με γεμσιταβίνη και αμπραξάνη. Νέα δεδομένα από την μελέτη φάσης 3 NAPOLI-3 που ανακοινώθηκε το 2023 προτείνουν την χορήγηση λιποσωμικής ιρινοτεκάνης (Onivyde) έναντι της απλής ιρινοτεκάνης (NALIRIFOX) στην θεραπεία του μεταστατικού καρκίνου παγκρέατος η οποία παρουσίασε αύξηση τόσο της συνολικής επιβίωσης όσο και του διαστήματος ελεύθερου προόδου νόσου συγκριτικά με την καθιερωμένη θεραπεία με γεμσιταβίνη και αμπραξάνη. Ειδικότερα, η θεραπεία με λιποσωμική ιρινοτεκάνη πέτυχε επιβίωση στα δύο έτη 45.6% έναντι του 19.3% που έλαβαν θεραπεία με γεμσιταβίνη και αμπραξάνη. Το νέο αυτό χημειοθεραπευτικό σκεύασμα έχει εγκριθεί ήδη από το 2015 από τον FDA για ασθενείς που έχουν ήδη λάβει γεμσιταβίνη. Πιο πρόσφατα ένα πλήθος, νέων στοχευμένων θεραπειών έχουν συμπεριληφθεί στην θεραπευτική μας φαρέτρα και έχουν συμβάλλει σημαντικά στη βελτίωση του προσδόκιμου επιβίωσης στον καρκίνο παγκρέατος. Οι αναστολείς των PARP πρωτεϊνών (PARP inhibitors) είναι νέα φάρμακα που χρησιμοποιούνται ευρέως ήδη στην θεραπεία του καρκίνου ωοθηκών, του μαστού και του προστάτη. Πλέον, η θεραπεία με ολαπαρίμπη έχει εγκριθεί από τον FDA ήδη από τον Δεκέμβριο του 2019 ως μονοθεραπεία για τη θεραπεία συντήρησης ασθενών με μεταλλάξεις των BRCA1/2 γονιδίων που δεν παρουσιάζουν πρόοδο νόσου στην χημειοθεραπεία πρώτης γραμμής με πλατίνα. Οι ασθενείς αυτοί αποτελούν το 4-8% των ασθενών με καρκίνο παγκρέατος. Η έγκριση βασίστηκε στην μελέτη POLO που έδειξε όφελος ως προς το διάστημα ελεύθερο υποτροπής νόσου από την λήψη ολαπαρίμπης σε ασθενείς με μεταλλάξεις BRCA1/2. Συγκεκριμένα, το μέσο διάστημα ελεύθερο προόδου νόσου ήταν 7.4 μήνες στους ασθενείς που έλαβαν ολαπαρίμπη έναντι 3.8 μήνες στον υπόλοιπο πληθυσμό. Ωστόσο, από νεότερα δεδομένα φάνηκε πως η θεραπεία αυτή δεν έδειξε όφελος ως προς τη συνολική επιβίωση. Μία μελέτη φάσης 2 έδειξε ενθαρρυντικά αποτελέσματα και από την θεραπεία συντήρησης με ρουκαπαρίμπη, έναν άλλον αναστολέα PARP πρωτεϊνών, σε ασθενείς με μεταστατικό καρκίνωμα παγκρέατος και μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1, BRCA2 και PALB2 του ομόλογου ανασυνδυασμού (NCT03140670). Το μέσο διάστημα ελεύθερο προόδου νόσου ήταν 13.1 μήνες και η μέση συνολική επιβίωση 23.5 μήνες, ενώ άνω του 40% των ασθενών ανταποκρίθηκαν στη θεραπεία. Αναμένεται σύντομα η έγκριση αυτής της θεραπείας. Με βάση αυτά τα θετικά αποτελέσματα στην υποκατηγορία των ασθενών με μεταλλάξεις BRCA1, BRCA2 και PALB2 στο μεταστατικό καρκίνο παγκρέατος, έχει σχεδιαστεί η μελέτη ECOG/ACRIN APOLLO trial (EA2192) που εξετάζει την επικουρική θεραπεία με ολαπαρίμπη στον πρώιμο, χειρουργηθέν καρκίνο παγκρέατος. Μία πληθώρα νέων στοχευμένων θεραπειών χρησιμοποιούνται πλέον έναντι συγκεκριμένων μεταλλάξεων που μπορούν να ανιχνευθούν με ειδικά μοριακά τεστ στο υλικό της βιοψίας/χειρουργείου. Το 90% των καρκινωμάτων παγκρέατος φέρουν KRAS μεταλλάξεις, αλλά μόνο το 1 με 2% των ασθενών φέρει την μετάλλαξη KRAS G12C. Ένας νέος αναστολέας της μετάλλαξης KRAS G12C, η σοτορασίμπη, που έχει λάβει ήδη έγκριση από το 2021 για τον μεταστατικό καρκίνο του πνεύμονα με μετάλλαξη KRAS G12C, έδειξε πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα στο μεταστατικό καρκίνο του παγκρέατος με την αντίστοιχη μετάλλαξη στην μελέτη CodeBreak 100. Η θεραπεία με σοτορασίμπη έδειξε ανταπόκριση στο 21% των ασθενών και ένα μέσο διάστημα ελεύθερο προόδου νόσου στους 4 μήνες. Συνεπώς, ασθενείς που φέρουν την μετάλλαξη μπορούν να επωφεληθούν από την θεραπεία με αυτό το νέο φάρμακο. Ακόμη νεότερα δεδομένα δείχνουν ενθαρρυντικά αποτελέσματα και από την θεραπεία με το νέο αναστολέα της μετάλλαξης KRAS G12C ανταγκρασίμπη με βάση την μελέτη KRYSTAL-1 που φτάνουν το ποσοστό ανταπόκρισης του 33% σε ασθενείς με KRAS G12C-μεταλλαγμένο καρκίνο παγκρέατος. Επίσης, άλλες νέες θεραπείες περιλαμβάνουν τη θεραπεία με τραμετινίμπη και νταμπραφενίμπη σε ασθενείς που φέρουν μετάλλαξη BRAF V600E καθώς και η θεραπεία με λαροτρεκτινίμπη σε ασθενείς με γονιδιακή σύντηξη ΝTRK που είναι πολύ σπάνιες στον καρκίνο του παγκρέατος. Οι μεταλλάξεις BRAF απαντώνται σε <5% των καρκίνων παγκρέατος ενώ οι συντήξεις NTRK αναφέρονται σε συχνότητα <1% στον καρκίνο του παγκρέατος, ωστόσο ανιχνεύονται πιο συχνά σε ασθενείς που δεν φέρουν KRAS μεταλλάξεις. Οι θεραπευτικές αυτές εξελίξεις καθιστούν απαραίτητη την ανάγκη μοριακού ελέγχου σε ασθενείς με μεταστατικό καρκίνο παγκρέατος ειδικά για τα γονίδια BRCA1/2, αλλά και για τα γονίδια KRAS και KRAS G12C. Σε περίπτωση μη ανεύρεσης μετάλλαξης στο γονίδιο KRAS, ενδείκνυται ο έλεγχος για μεταλλάξεις BRAF και συντήξεις NTRK. Τέλος, αν και τα ποσοστά επιτυχίας της ανοσοθεραπείας είναι υψηλά σε αρκετές συμπαγείς κακοήθειες, στον καρκίνο του παγκρέατος οι περισσότερες μελέτες με ανοσοθεραπεία απέτυχαν να βελτιώσουν την επιβίωση. Αυτό οφείλεται κυρίως στο μικροπεριβάλλον του όγκου και στην χαμηλή διήθηση του από Τ-κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος. Ωστόσο, μία υποκατηγορία των ασθενών με καρκίνο παγκρέατος που παρουσιάζουν μικροδορυφορική αστάθεια (microsatellite instability) που αποτελούν περίπου το 1% των ασθενών ωφελούνται από την ανοσοθεραπεία. Με βάση την μελέτη KEYNOTE-158 η ανοσοθεραπεία με πεμπρολιζουμάμπη μπορεί να χορηγηθεί σε ασθενείς με συμπαγείς κακοήθειες με μικροδορυφορική αστάθεια (MSI-high/dMMR). Παρόλα αυτά, το ποσοστό ανταπόκρισης στους ασθενείς με καρκίνο παγκρέατος MSI-high/dMMR ανέρχεται στο 18.2%, που είναι 50% χαμηλότερο από αυτό σε άλλες συμπαγείς κακοήθειες. Βεβαίως, για την ουσιαστική βελτίωση της πρόγνωσης στον ασθενή με καρκίνο παγκρέατος, καθοριστικό ρόλο έχει η ευαισθητοποίηση του κοινού για τον συχνό αυτό καρκίνο, η πρώιμη διάγνωση και η αντιμετώπιση από εξειδικευμένους χειρουργούς καρκίνου παγκρέατος. Πηγή: NeaDiatrofis

Στο πλαίσιο της εκστρατείας “Act Don’t React” και της δράσης «Κάνουμε Βήματα – Σκοράρουμε στο Άσθμα» με στόχο την ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού της χώρας, για το Άσθμα, οι εργαζόμενοι της GSK Ελλάδος συμμετείχαν και στον 40ο Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας 2023. Το Σαββατοκύριακο 11 – 12 Νοεμβρίου, 43 εργαζόμενοι της GSK Ελλάδος, μαζί με τον κ. Κώστα Τσαρτσαρή, έναν εκ των πρεσβευτών της δράσης «Κάνουμε Βήματα – Σκοράρουμε στο Άσθμα» και τους 100 δρομείς που ανταποκρίθηκαν πρώτοι στην πρόσκλησή της εταιρείας στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης να «προσφέρουν» τα βήματά τους και να τα «προσθέσουν» σε αυτά των εργαζομένων της GSK Ελλάδος για καλό σκοπό, συμμετείχαν στη διαδρομή του Μαραθωνίου Δρόμου 42,2 χλμ. και των αγώνων δρόμου 10χλμ και 5 χλμ. Έτσι, διανύθηκαν συνολικά περισσότερα από 1.203.485 βήματα, για το άσθμα! Η δράση «Κάνουμε Βήματα – Σκοράρουμε στο Άσθμα», περιλαμβάνει ένα ευρύ φάσμα ενεργειών, τα συνολικά αποτελέσματά της οποίας θα ανακοινώσει ο Καθηγητής Πνευμονολογίας και Πρόεδρος της Ε.Π.Ε, κ. Στέλιος Λουκίδης, το Δεκέμβριο, στο πλαίσιο του Πανελλήνιου Πνευμονολογικού Συνεδρίου. Ο κ. Κώστας Τσαρτσαρής, πρώην Διεθνής Καλαθοσφαιριστής & Υπεύθυνος Αναπτυξιακού Προγράμματος της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καλαθοσφαίρισης, σημείωσε πως: «Το άσθμα, δεν μπορεί να μας κρατάει πίσω από μια δραστήρια ζωή, όταν το ελέγχουμε σωστά. Την Κυριακή 12 Νοεμβρίου ενώσαμε τις δυνάμεις μας με την ομάδα της GSK Ελλάδος και περισσότερους από 100 δρομείς και καταφέραμε να κάνουμε ένα βήμα πιο κοντά στην ενημέρωση και ευαισθητοποίηση του γενικού πληθυσμού για τη νόσο του άσθματος» Ο κ. Πέτρος Μπακάκος Καθηγητής Πνευμονολογίας, Πνευμονολόγος – Γενικός Γραμματέας της ΕΠΕ, δήλωσε σχετικά: «Ο σωστός έλεγχος του άσθματος εξασφαλίζει μία φυσιολογική ζωή στον ασθματικό ασθενή. Ως Πνευμονολόγος και Γ.Γ. της ΕΠΕ , σε συνεργασία με την GSK, παρακινούμε τους ασθενείς να κάνουν τα σωστά βήματα για τον έλεγχο της νόσου. Η συμπλήρωση του Asthma Control Test και φυσικά η επίσκεψη στον Πνευμονολόγο θα εξασφαλίσει στον ασθενή την κατάλληλη κατεύθυνση για μία ζωή με άσθμα χωρίς εμπόδια. Άσθμα και αθλητισμός πάνε μαζί!!». Ο κ. Σταύρος Οικονόμου, Εμπορικός Διευθυντής του Τμήματος Ειδικών Νοσημάτων της GSK Ελλάδος, δήλωσε σχετικά: «Στη GSK αναλαμβάνουμε πρωτοβουλίες με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με άσθμα και τον αποτελεσματικότερο έλεγχο της νόσου τους. Η συμμετοχή μας, με την ομάδα της GSK Ελλάδος, στον επετειακό 40ο Αυθεντικό Μαραθώνιο της Αθήνας 2023, μας γέμισε χαρά και μας έδωσε την ευκαιρία να περάσουμε το μήνυμα πως το άσθμα δεν χρειάζεται να γίνει εμπόδιο στην καθημερινότητα του ασθενή, εφόσον το ελέγχει σωστά, σε στενή επαφή και συνεργασία με τον ειδικό ιατρό. Όλοι μαζί #kanoumevimata και #skoraroumestoasthma, γιατί μέσω του σωστού ελέγχου μπορούμε να νικήσουμε το άσθμα». Πηγή: NeaDiatrofis

Κάλεσμα στους πολίτες να σπεύσουν να εμβολιαστούν προκειμένου να προστατευτούν από τη γρίπη, απηύθυναν οι εκπρόσωποι του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου (ΠΦΣ), καθώς παρατηρείται χαμηλή προσέλευση που οφείλεται τόσο στον καλό καιρό όσο και στην κόπωση του πληθυσμού έναντι του εμβολιασμού. Με θέμα «Η Προαγωγή του Αντιγριπικού Εμβολιασμού – Ο σημαντικός ρόλος του φαρμακοποιού», ο Πανελλήνιος Φαρμακευτικός Σύλλογος (ΠΦΣ) πραγματοποίησε συνέντευξη Τύπου, όπου παρουσιάστηκαν επιστημονικά στοιχεία σχετικά με την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των αντιγριπικών εμβολίων. Ταυτόχρονα, αναλύθηκε η πορεία διενέργειας του αντιγριπικού εμβολιασμού και αυτή τη χρονιά. Μέχρι στιγμής έχουν διενεργηθεί συνολικά 1.500.000 εμβολιασμοί και από αυτούς στα φαρμακεία έχουν διενεργηθεί 1.350.000. Στα φαρμακεία από 2 έως 13 Νοεμβρίου διενεργήθηκαν χωρίς ιατρική συνταγή 423.000 εμβολιασμοί και με συνταγή 307.000. Για το μήνα Οκτώβριο οι εμβολιασμοί στο φαρμακείο έφτασαν τις 620.000. «Ακόμα μια φορά αποδεικνύεται η τεράστια εμπιστοσύνη του Έλληνα Πολίτη στο Ελληνικό φαρμακείο και στον Έλληνα Φαρμακοποιό. Ο χώρος του φαρμακείου μετεξελίσσεται σε χώρο Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας και Πρόληψης», ανέφερε κατά τη διάρκεια συνέντευξης Τύπου ο πρόεδρος του Πανελληνίου Φαρμακευτικού Συλλόγου Απόστολος Βαλτάς. Ανακοίνωσε, μάλιστα, ότι στον τομέα της πρόληψης υπάρχουν προτάσεις προς την Ελληνική Πολιτεία για συνεργασία σε προγράμματα που έχει εξαγγείλει το Υπουργείο Υγείας. Στο ρόλο του Φαρμακοποιού στην ΠΦΥ αναφέρθηκε ο Δρ. Ανδρέας Παπαπετρόπουλος, Καθηγητής Φαρμακολογίας, Διευθυντής Εργαστηρίου Φαρμακολογίας του Τμήματος Φαρμακευτικής του ΕΚΠΑ, Αντιπρόεδρος Τμήματος Φαρμακευτικής και Πρόεδρος Ευρωπαϊκής Εταιρείας Φαρμακολογίας. «Τα κοινοτικά φαρμακεία αποτελούν προσβάσιμες δομές πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας, ενώ οι φαρμακοποιοί είναι για πολλούς πολίτες οι πρώτοι επαγγελματίες υγείας τους οποίους συμβουλεύονται. Η πανεπιστημιακή εκπαίδευση, αλλά και η επαγγελματική εμπειρία των φαρμακοποιών επιτρέπουν, και πολλές φορές επιβάλλουν, τη συμμετοχή τους σε πολλές δράσεις που αφορούν την πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας». Αναφερόμενος στον αντιγριπικό εμβολιασμό είπε ότι στοχεύει ιδιαίτερα στην προστασία της υγείας ηλικιωμένων, ασθενών με χρόνιες παθήσεις όπως ο σακχαρώδης διαβήτης, το άσθμα και η χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια, πολύ μικρών παιδιών και εγκύων. Σε αυτές τις κατηγορίες ασθενών, η σοβαρή νόσηση είναι περισσότερο πιθανή. Ο εμβολιασμός συνιστάται και σε εργαζόμενους σε χώρους παροχής υπηρεσιών υγείας και σε ειδικούς πληθυσμούς (πχ νεοσύλλεκτοι). Προκειμένου να είναι αποτελεσματικός ο αντιγριπικός εμβολιασμός, η ΕΕ. έχει θέσει ως στόχο την κάλυψη τουλάχιστον του 75% των ατόμων που ανήκουν στις ομάδες υψηλού κινδύνου για σοβαρή – απειλητική για τη ζωή – νόσηση. Η χώρα μας υπολείπεται αυτού του ποσοστού κατά το 1/3 με εμβολιαστική κάλυψη που συνήθως κινείται λίγο κάτω από το 50%. «Έχει παρατηρηθεί ότι χώρες στις οποίες οι φαρμακοποιοί συμμετέχουν ενεργά στην εμβολιαστική εκστρατεία εμφανίζουν αυξημένα ποσοστά εμβολιαστικής κάλυψης του πληθυσμού», είπε. Για την ασφάλεια και την αποτελεσματικότητα των εμβολίων μίλησε ο Δρ. Κωνσταντίνος Δεμέτζος, Καθηγητής Φαρμακευτικής Τεχνολογίας και Νανοτεχνολογίας του Τμήματος Φαρμακευτικής στο ΕΚΠΑ και Πρόεδρος της Ελληνικής Φαρμακευτικής Εταιρίας. «Τα εμβόλια είναι σπουδαία προϊόντα υψηλής τεχνολογίας και αποτελεσματικότητας, τα οποία προστατεύουν τους πολίτες και συμβάλουν στην δημόσια υγεία. Τα εμβόλια εναντίον του ιού της γρίπης θα πρέπει να τα εμπιστευόμαστε και να τα χρησιμοποιούμε, με βάση τις οδηγίες που κάθε χρόνο επικαιροποιούνται, τόσο σε Ευρωπαϊκό όσο και σε Εθνικό επίπεδο. Όλα τα εμβόλια εναντίον των στελεχών της εποχικής γρίπης είναι ασφαλή και αποτελεσματικά», τόνισε. Πηγή: NeaDiatrofis

Γεγονότα στις 21 Νοεμβρίου 164 π.Χ. Ο Ιούδας Μακκαβαίος αναστυλώνει το Ναό της Ιερουσαλήμ. Το γεγονός εορτάζεται ετησίως από τους Ιουδαίους στη γιορτή του Χανουκά. 235 Ο Πάπας Ανθηρός διαδέχεται τον Πάπα Ποντιανό στον παπικό θρόνο. 1783 Πραγματοποιείται στο Παρίσι η πρώτη πτήση επανδρωμένου αερόστατου. Εφευρέτες οι Αδελφοί Μονγκολφιέ και επιβάτες ο Γάλλος καθηγητής Ζαν Φρανσουά Πιλάτρ ντε Ροζιέ και ο μαρκήσιος Φρανσουά Λοράν ντ' Αρλάντ. Η πτήση τους διήρκεσε 25 λεπτά. 1877 Ο Τόμας Έντισον ανακοινώνει ότι ανακάλυψε το φωνόγραφο, ένα μέσο καταγραφής και αναπαραγωγής ήχου. 1897 Μετά τον άτυχο ελληνοτουρκικό Πόλεμο του 1897 υπογράφεται η συνθήκη ειρήνης μεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας στην Κωνσταντινούπολη, με την οποία τροποποιούνται τα ελληνοτουρκικά σύνορα σε βάρος της Ελλάδας και επιβάλλεται στην Ελλάδα ο Διεθνής Οικονομικός Έλεγχος και η υποχρέωση να καταβάλλει στην Τουρκία 4.000.000 τουρκικές λίρες, ως πολεμική αποζημίωση. 1912 Το υποβρύχιο ΔΕΛΦΙΝ του τότε Ελληνικού Βασιλικού Ναυτικού πραγματοποιεί την πρώτη πολεμική περιπολία υποβρυχίου στη παγκόσμια ιστορία. Περιοχή περιπολίας ήταν το Βόρειο Αιγαίο. 1916 Το πλωτό νοσοκομείο Βρετανικός και αδελφό πλοίο του Τιτανικού βυθίζεται ανάμεσα στο ακρωτήριο του Σουνίου και του νησιού Κέα. 1920 Κατά την διάρκεια αγώνα Γαελικού ποδοσφαίρου στο Δουβλίνο, βρετανικές Δυνάμεις ανοίγουν πυρ εναντίον οπαδών, σε αντίποινα για την επίθεση του Ιρλανδικού Επαναστατικού Στρατού το πρωί της ίδιας ημέρας εναντίον Βρετανών, ενώ αργότερα το βράδυ της ίδιας ημέρας δολοφονούνται 3 Ιρλανδοί κρατούμενοι. Συνολικά εκείνη την ημέρα, η οποία έγινε γνωστή ως Ματωμένη Κυριακή, σκοτώθηκαν 31 άτομα 1940 Ο Ελληνικός Στρατός, μετά από επιθετικές επιχειρήσεις από τις 14 Νοεμβρίου, καταλαμβάνει το Λεσκοβίκι, την Κορυτσά και τους ορεινούς όγκους Μόροβα και Ιβάν. 1962 Πραγματοποιείται, χωρίς επεισόδια, η πολυσυζητημένη συγκέντρωση της Ένωσης Κέντρου στην πλατεία Κλαυθμώνος. 1962 Υπογράφεται η σύμβαση μεταξύ ελληνικού Δημοσίου, του Ελληνοαμερικανού επιχειρηματία Τομ Πάπας και της ESSO για τη δημιουργία βιομηχανικού συγκροτήματος στη Θεσσαλονίκη. Προβλέπεται η ανέγερση δεύτερου διυλιστηρίου καθώς και άλλων βιομηχανιών. 1962 Υπογράφεται, ύστερα από κοπιώδεις διαβουλεύσεις, η νέα σύμβαση του ελληνικού Δημοσίου με την Ολυμπιακή Αεροπορία του Αριστοτέλη Ωνάση. Γεννήσεις στις 21 Νοεμβρίου 1694 Βολταίρος, Γάλλος φιλόσοφος 1840 Βικτωρία Αυγούστα, αυτοκράτειρα της Γερμανίας 1854 Πάπας Βενέδικτος ΙΕ΄ 1898 Ρενέ Μαγκρίτ, Βέλγος ζωγράφος 1904 Κόλμαν Χόκινς, Αμερικανός σαξοφωνίστας 1925 Βέλικο Καντίεβιτς, Γιουγκοσλάβος στρατηγός 1935 Φαϊρούζ, Λιβανέζα τραγουδίστρια 1948 Μισέλ Σουλεϊμάν, Λιβανέζος πολιτικός 1965 Μπιόρκ, Ισλανδή τραγουδίστρια 1965 Αλεξάντερ Σίντιγκ, Σουδανός ηθοποιός 1966 Θανάσης Κολιτσιδάκης, Έλληνας ποδοσφαιριστής Θάνατοι στις 21 Νοεμβρίου 496 Πάπας Γελάσιος Α΄ 1555 Γκεόργκιους Αγκρικόλα, Γερμανός λόγιος και επιστήμονας 1695 Χένρι Πέρσελ, Άγγλος συνθέτης 1811 Χάινριχ φον Κλάιστ, Γερμανός συγγραφέας 1824 Πάνος Κολοκοτρώνης, Έλληνας αγωνιστής 1881 Αμί Μπουέ, Γερμανός γεωλόγος 1916 Φραγκίσκος Ιωσήφ Α', αυτοκράτορας της Αυστρίας 1922 Ρικάρδο Φλόρες Μαγόν, Μεξικανός δημοσιογράφος και ακτιβιστής 1942 Τζέιμς Χέρτζογκ, Νοτιοαφρικανός στρατηγός και πολιτικός 1970 Τσαντρασεκάρα Ράμαν, Ινδός φυσικός 2000 Εμίλ Ζάτοπεκ, Τσέχος δρομέας 2006 Χασάν Γκουλέντ Απτιντόν, πρόεδρος του Τζιμπουτί 2013 Ντιμίτρι Μιχαλάς, Αμερικανός αστρονόμος και συγγραφέας 2013 Μαντ Ντογκ Βασόν, Καναδός παλαιστής Πηγή: Ηellenism